محمد تقی قزلسفلی؛ سید مصطفی موسوی اصل؛ علی اکبر جعفری
چکیده
محیطزیست بهمثابهی ساحت زندگانی بشر، بسترِ بالندگی انسان، بر این کرهی خاکی را میسر نموده است؛ لیکن محیط طبیعی بر اثر کنشهای انسانی و زیادهخواهی آن، با چالشهای گوناگونی روبرو گشته است. هر چند سالیان زیادی از طرح مشکلههای زیستمحیطی در ادبیات امنیتی نمیگذرد لکن امروزه اهمیت تهدیدات ناشی از محیطزیست ...
بیشتر
محیطزیست بهمثابهی ساحت زندگانی بشر، بسترِ بالندگی انسان، بر این کرهی خاکی را میسر نموده است؛ لیکن محیط طبیعی بر اثر کنشهای انسانی و زیادهخواهی آن، با چالشهای گوناگونی روبرو گشته است. هر چند سالیان زیادی از طرح مشکلههای زیستمحیطی در ادبیات امنیتی نمیگذرد لکن امروزه اهمیت تهدیدات ناشی از محیطزیست و تاثیرات آن بر امنیت در سطوح فردی، جامعهای و ملی برکسی پوشیده نیست. بروز این تهدیدات بسترساز اشاعهی آن به دیگر نقاط کرهی زمین است. به بیان بهتر، تهدیداتی از این جنس گریبانگیر مکان و دولت خاصی نخواهد بود. از همینرو ایران نه تنها از این امر مستثنی نبوده بلکه همواره با چنین تهدیداتی دست به گریبان بوده است. درحقیقت تخریب محیطزیست طی سالیان گذشته در پهنهی جغرافیایی کشورمان روبهفزونی نهاده و در قد و قامت بحران نمود یافته است. مقالهی حاضر با هدف واکاوی پیامدهای تهدیدات زیستمحیطی بر امنیت جامعهای، در پی پاسخ به این پرسش است که تهدیدات زیستمحیطی چه تاثیری بر امنیت جامعهای ایران برجای میگذارند؟ در پاسخ، این فرض اساس کار قرار گرفته است که بهنظر میرسد در ایران امروز، تهدیدات زیستمحیطی و پیامدهای منبعث از آن همچون مساله مهاجرت، با به چالش کشیدن هویت افراد و گروههای اجتماعی، امنیت جامعهای ایران را با مخاطره روبرو میسازد. انگارهای که یافتههای پژوهش بر تحقق آن در جامعهی ایرانی صحّه میگذارد. برای بررسی موضوع، ضمن استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بهرهگیری از چارچوب نظری امنیت جامعهای، به اسناد و منابع کتابخانهای مرتبط رجوع شده است.
اسماعیل نصیری هنده خاله؛ فریبرز احمدی دهکا؛ رقیه منیری پیر سلطان
چکیده
فضای شهری فقط دارای ابعاد کالبدی(فیزیکی) نیست، بلکه به روابط دارای جنبههای اجتماعی و سمبولیکی است که خصوصا جنسیتی موجود در ساختار اجتماعی وابسته است. هدف پژوهش بررسی نقش کلانشهرها در جهت اصلاح فضاهای تک جنسیتی با رویکرد ارتقا کیفیت زندگی زنان در منطقه 22 کلان شهر تهران است . در این پژوهش با تأکید بر حضور مؤثر زنان تلاش شده است میزان ...
بیشتر
فضای شهری فقط دارای ابعاد کالبدی(فیزیکی) نیست، بلکه به روابط دارای جنبههای اجتماعی و سمبولیکی است که خصوصا جنسیتی موجود در ساختار اجتماعی وابسته است. هدف پژوهش بررسی نقش کلانشهرها در جهت اصلاح فضاهای تک جنسیتی با رویکرد ارتقا کیفیت زندگی زنان در منطقه 22 کلان شهر تهران است . در این پژوهش با تأکید بر حضور مؤثر زنان تلاش شده است میزان مطلوبیت فضاهای شهری جهت حضور زنان در منطقه مذکور با توجه به تعداد بالای آنان نسبت به مردان مورد بررسی قرار گیرد.سوال پژوهش آن است که آیا فضاهای عمومی در منطقه 22 شهر تهران از دیدگاه عدالت جنسیتی ،مطلوب میباشد؟ تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است و در این پژوهش به منظور جمعآوری اطلاعات از روشهای تحقیق کیفی و کمی(پیمایش و پرسشنامه محقق ساخته) در ارتباط با موضوع و اهداف تحقیق استفاده شده است و همچنین استفاده از منابع کتابخانهای و مقالههای مرتبط با موضوع تحقیق استفاده شده است. جهت پایایی سوالات پرسشنامه نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. همچنین در این تحقیق، روابط بین متغیرهای پژوهش از طریق آمارههای توصیفی(جداول فراوانی، نمودارها و... ) و استنباطی در قالب نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار میگیرد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل فرضیات از مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از تحلیل AMOS استفاده شده است نتایج یافتههای تحقیق نشان می‌دهد که، اجتماعپذیری با T=2/615 ,r=0/167, P<0/05 بر کیفیت شرایط کالبدی تاثیر داشته و از طریق آن باT=2/429 , r=0/15, P<0/01 بر حس تعلق زنان در جهت اصلاح فضاهای تک جنسیتی منطقه 22 تاثیر غیر مستقیم دارد. از سویی دیگر مشخص شد متغیر اجتماعپذیری با T=3/633 ,r=0/206, P<0/01 بر حس تعلق زنان در جهت اصلاح فضاهای تک جنسیتی منطقه 22 تاثیر مستقیم دارد. بنا براین ایجاد فضاهای عمومی در منطقه مورد مطالعه برای بانوان برای رشد خلاقیت در کنار افزایش کیفیت فضاها ی مورد استفاده بانوان برای رسیدن به عدالت جنسیتی در فضای شهری به منظور بهبود محیط‌های انسانی در شهر و حضور موثر زنان در تولید و بازتولید فرهنگ شهری از جمله پیشنهادات این پژوهش است.
محمد رئوف حیدری فر؛ اقبال پاهکیده؛ ناصر کاکاویسی
چکیده
غرب آسیا از جمله مناطق ژئوپلیتیکی است که سرشار از منابع انرژی، موقعیت راهبردی ویژه، تنوع قومی، نژادی و مذهبی است. رویکردهای ژئواکونومیک ابتدای قرن بیست و یکم که به‌صورت رویکردی نوین در مسائل راهبردی درآمد و برای رقابت بین قدرت‌ها استفاده شد، غرب آسیا را به یکی از مناطق ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک تبدیل کرد که جولانگاه کشمکش‌ها و ...
بیشتر
غرب آسیا از جمله مناطق ژئوپلیتیکی است که سرشار از منابع انرژی، موقعیت راهبردی ویژه، تنوع قومی، نژادی و مذهبی است. رویکردهای ژئواکونومیک ابتدای قرن بیست و یکم که به‌صورت رویکردی نوین در مسائل راهبردی درآمد و برای رقابت بین قدرت‌ها استفاده شد، غرب آسیا را به یکی از مناطق ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک تبدیل کرد که جولانگاه کشمکش‌ها و رقابت‌های ژئواستراتژیک و ژئوانرژی شده است. این پژوهش بر آن است تا سیاست خارجی چین و روسیه را طی دو دهه اخیر در زمینههای مختلف سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک و... و تأثیر آن را بر ایران و سایر کشورهای غرب آسیا مورد ارزیابی قرار دهد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. دستیابی به اطلاعات اولیه پژوهش با استفاده از روشهای کتابخانهای انجام شده است. فرض اصلی تحقیق این است که روسیه و چین به دنبال کسب منافع ملی و افزایش قدرت خود از طریق حضور پررنگتر از گذشته در غرب آسیا بوده و به میزان بسیار کمی به افزایش وزن ژئوپلیتیک ایران توجه دارند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سیاست خارجی چین و روسیه در مورد رخدادهای مهم غرب آسیا در بازه دو دهه اخیر (به ویژه برجام، خروج امریکا از برجام، بحران سوریه و...) امنیت ملی کشورمان را تهدید کرده است، هم چنین تفاوت در سیاست خارجی چین و روسیه منافع ملی ایران و غرب آسیا را با چالش روبرو ساخته است؛ البته هدف مشترک چین و روسیه تسلط بر منابع طبیعی و افزایش حوزه نفوذ خود بوده که تحت عنوان استعمار نو یا فرانو قابل طرح است.
زهرا احمدی پور؛ حسن جعفرزاده
چکیده
مطالعه تنشها و منازعات محلی میان قلمروهای سیاسی- اداری نشان می‌دهد کهاین تنشها در گذر زمان سیر صعودی داشته و ابعاد، گستره و شدت آن به مرور افزایش یافته است. از طرف دیگر بررسی تغییرات تقسیمات کشوری در ایران نشان می‌دهد که در بین استانهای کشور، استان فارس از جمله واحدهایی است که طی دهههای اخیر بیشترین تغییرات را در زمینه ...
بیشتر
مطالعه تنشها و منازعات محلی میان قلمروهای سیاسی- اداری نشان می‌دهد کهاین تنشها در گذر زمان سیر صعودی داشته و ابعاد، گستره و شدت آن به مرور افزایش یافته است. از طرف دیگر بررسی تغییرات تقسیمات کشوری در ایران نشان می‌دهد که در بین استانهای کشور، استان فارس از جمله واحدهایی است که طی دهههای اخیر بیشترین تغییرات را در زمینه تقسیمات کشوری داشته است. همزمان با این تغییرات، تنشها و منازعات قلمروهای سیاسی – اداری آن در سطوح درون استانی و بیناستانی افزایش یافته است. روند رو به گسترش منازعات محلی میان قلمروهای سیاسی- اداری به دلیل وجود زمینهها، بسترها، نیروها و عواملی است که در شکل‌گیری و نقشآفرینی آنها نقش موثری دارند. از اینرو در این تحقیق با استفاده از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی مهمترین عوامل و منابع تنش و منازعه میان قلمروهای سیاسی- اداری استخراج گردید. سپس در سطح قلمرو مطالعاتی تحقیق(استان فارس)، حدود 44 مسئله تنش زا و منازعه آمیز در قالب 25 موضوع درون استانی و 19 موضوع بیناستانی مورد بررسی و تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که همه مولفههای استخراج شده در بخش منابع کتابخانهای، در ایجاد تنش و منازعه میان قلمروهای سیاسی- اداری استان فارس در دو سطح درون استانی و بیناستانی نقش آفرین بودهاند.
هادی شرفی؛ فریدون اکبرزاده؛ حسین کریمی فرد؛ شیوا جلال پور
حسین کشیری؛ حمیدرضا شیرزاد؛ گارینه کشیشیان سیرکی؛ حسن خداوردی
چکیده
حکمرانی چندسطحی مفهومی ذاتا پویا است و به نقض مفروضات ثابت درباره ویژگیهای اساسی تصمیمگیریهای مقتدرانه دولتها اشاره دارد. ارجاع به حکمرانی چند سطحی، نیروی قدرتمندی در ارزیابی عملکرد دولت در روابط بین‌الملل است که حکمرانی چندسطحی میتواند از طریق مکانیزمهایی به بینالمللی شدن شهرها کمک نماید. این جریان زمینه ساز ...
بیشتر
حکمرانی چندسطحی مفهومی ذاتا پویا است و به نقض مفروضات ثابت درباره ویژگیهای اساسی تصمیمگیریهای مقتدرانه دولتها اشاره دارد. ارجاع به حکمرانی چند سطحی، نیروی قدرتمندی در ارزیابی عملکرد دولت در روابط بین‌الملل است که حکمرانی چندسطحی میتواند از طریق مکانیزمهایی به بینالمللی شدن شهرها کمک نماید. این جریان زمینه ساز توسعه دیپلماسیشهری میگردد. لذا تبیین مکانیزمهای منتج از حکمرانی چندسطحی که منجر به توسعه دیپلماسیشهری میشوند، هدف این تحقیق میباشد. روش تحقیق کیفی است و دادهها از طریق منابع ثانویه گردآوری شدند. برای جمع آوری مقالات خارجی پایگاه Web of Science استفاد شد و مقالات بر مبنای جستجوی 4 کلیدواژه و 5 معیار، انتخاب شدند. پس از حذف موارد تکراری، 41 مقاله خارجی باقی ماند. جستجوی مقالات داخلی بر اساس 2 کلیدواژه و در میان 2 گروه تخصصی، در پایگاه SID انجام شد و 2 مقاله انتخاب شدند. در مجموع 43 مقاله بهطورکامل مطالعه و به روش تحلیل محتوا، تحلیل گردیدند. نتایج نشان داد که 21 مکانیزم منتج از حکمرانی چندسطحی شناسایی شدند کهاین مکانیزمها منجر به توسعه دیپلماسیشهری میشوند از جمله ترویج تصمیمگیری مشارکتی در سیاستگذاریها، شبکهسازی بینشهری و ظهور شبکههای فراملی، بکارگیری بازیگران اجتماعی در فرآیند اجرا و انعقاد قراردادهای همکاری فرامرزی و تفاهمنامههای خواهرخواندگی. این مکانیزمها در سه بعد سیاستگذاریهای حاکمیتی و کلان، شبکهسازی بینالمللی و حوزه اجرایی و عملیاتی تقسیمبندی شدند که به ترتیب هر کدام شامل 11، 5 و 5 مکانیزم هستند. همچنین ارتباط مکانیزمهای هر بعد با دیپلماسیشهری ارزیابی گردید.
محمدباقر قالیباف؛ محمود واثق؛ هادی آجیلی؛ شهاب الدین شفیع
چکیده
نظریه بازی‌ها، نظریه‌ای شناخته شده در مطالعات سیاسی، روابط بین‌الملل و پژوهش‌های بین رشته‌ای است که استفاده زیادی در تحلیل پدیده‌ها در ابعاد مختلف و در سطوح جغرافیاییِ ملی، منطقه‌ای و جهانی دارد. هرچند مفهوم «رقابت» نقش کلیدی در ترسیم و شکل‌گیری نظریه بازی دارد اما علیرغم آن، تاکنون ادبیات علمی دانش ژئوپلیتیک برای بررسی ...
بیشتر
نظریه بازی‌ها، نظریه‌ای شناخته شده در مطالعات سیاسی، روابط بین‌الملل و پژوهش‌های بین رشته‌ای است که استفاده زیادی در تحلیل پدیده‌ها در ابعاد مختلف و در سطوح جغرافیاییِ ملی، منطقه‌ای و جهانی دارد. هرچند مفهوم «رقابت» نقش کلیدی در ترسیم و شکل‌گیری نظریه بازی دارد اما علیرغم آن، تاکنون ادبیات علمی دانش ژئوپلیتیک برای بررسی پدیده‌ها از آن بی‌بهره مانده است. به همین منظور تبیین ژئوپلیتیکی از نظریه بازی‌ها در سیستم‌های ژئوپلیتیکی و ورود این مفهوم به تحلیل و تبیین ژئوپلیتیکی، موضوع مقاله پیش رو است. این مقاله سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که چگونه می‌توان ساختار و کارکرد نظریه بازی‌ها در محیط‌های جغرافیایی را با رویکرد سیستم‌های ژئوپلیتیکی تبیین کرد؟ در پاسخ به این سؤال و با روش توصیفی تبیینی براساس مدل روش‌شناسی پژوهش ساندرز، فرضیه مقاله عبارت است از این‌که «نظریه بازی‌ها در رقابت‌ها، منازعات، همکاری و همگرایی‌ها و دیگر الگوهای روابط ژئوپلیتیکی و در سیستم‌های ژئوپلیتیکی پیچیده که با حداقل یک منبع جغرافیایی عینی سروکار دارد، نقش مدل‌سازی و ترسیم راهکارهای عملیاتی داشته و با دریافت داده و مقادیر از ژئوپلیتیک، سیستم پیچیده ژئوپلیتیکی را به تعادل و نظم جدیدی می‌رساند». یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که نظریه بازی‌ها موضوع مطالعات اجتماعی، سیاسی و روابط بین‌الملل است و به طور خاص، به دلیل محوریت «قدرت و رقابت» در این نظریه موضوع مورد بحث در دانش ژئوپلیتیک به شمار می‌آید. از آنجایی که کارکرد نظریه بازی‌ها در سیستم‌های ژئوپلیتیکی مدنظر است قرائت نگارندگان از مفهوم سیستم، «سیستم پیچیده ژئوپلیتیکی» با مؤلفه‌های نظریه پیچیدگی است.
ابوالفضل نظری؛ حجت مهکویی؛ امیر گندمکار؛ علی شمس الدینی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی پیامدهای امنیت زیستمحیطی بحران آب در حوضههای آبریز غرب استان فارس میباشد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال میباشد که پیامدهای امنیت زیستمحیطی بحران آب در حوضههای آبریز غرب استان فارس چه مواردی میباشند؟ بنابراین، به لحاظ هدف کاربردی-توسعهای و به لحاظ نوع روش تحقیق، کمی با ماهیت توصیفی-تحلیلی ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی پیامدهای امنیت زیستمحیطی بحران آب در حوضههای آبریز غرب استان فارس میباشد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال میباشد که پیامدهای امنیت زیستمحیطی بحران آب در حوضههای آبریز غرب استان فارس چه مواردی میباشند؟ بنابراین، به لحاظ هدف کاربردی-توسعهای و به لحاظ نوع روش تحقیق، کمی با ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، 138 نفر از افراد کارشناس و نخبه در زمینه جغرافیای سیاسی و مدیریت منابع آب در سطح استان فارس بوده و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 102 نفر به صورت در دسترس در نظر گرفته شدند. دادههای گردآوری شده بر اساس آزمون تحلیل عاملی اکتشافی در نرمافزار SPSS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج یافتههای مقاله نشان داد که مهمترین پیامدهای امنیت زیستمحیطی بحران آب در حوضههای آبریز غرب استان فارس در 4 عامل محیطزیست جانوری-گیاهی، محیط طبیعی، اقلیم و محیطزیست انسانی به ترتیب دستهبندی شدند که مهمترین پیامدها شامل (تغییر مسیر مهاجرتهای حیات وحش، از بین رفتن گونههای گیاهی، کاهش پرورش آبزیان در حوضه آبخیز، از بین رفتن گونههای جانوری) از عامل محیطزیست جانوری-گیاهی؛ (شور شدن آب، آلــودگی منـــابع آب، شور شدن خاک، بـین رفـتن و خشک شدن چـاهها و قنوات) از شاخص محیط طبیعی؛ (افزایش نواحی بیابانی، افزایش دما، افزایش وزش بادهای تند و گرم و تغییر اقلیم ناحیهای) از شاخص اقلیم و (از بین رفـــــــــتن زیرساختهـا و مساکن و از بین رفتن روستاها) از شاخص محیطزیست انسانی متأثر میشوند.
