جغرافیای سیاسی
مهدی کریمی
چکیده
تنش و منازعه میان واحدهای سیاسی در ابعاد مختلف داخلی، ملی، منطقهای و جهانی، سابقهای به درازای زندگی بشر دارد و همواره در طول تاریخ بشر مشاهده شده است. ضرورت کنترل و نظارت هر چه بیشتر جنگ سبب توسعه مفهومی تحت عنوان جنگ عادلانه شده است. به مانند اغلب ادیان الهی، دین اسلام نیز به مفهوم جنگ عادلانه پرداخته است، اما بررسی کم و کیف این مسئله ...
بیشتر
تنش و منازعه میان واحدهای سیاسی در ابعاد مختلف داخلی، ملی، منطقهای و جهانی، سابقهای به درازای زندگی بشر دارد و همواره در طول تاریخ بشر مشاهده شده است. ضرورت کنترل و نظارت هر چه بیشتر جنگ سبب توسعه مفهومی تحت عنوان جنگ عادلانه شده است. به مانند اغلب ادیان الهی، دین اسلام نیز به مفهوم جنگ عادلانه پرداخته است، اما بررسی کم و کیف این مسئله از منظر اسلام و علیالخصوص متن قرآن کریم کمتر مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. این مقاله سعی دارد به مهمترین مصادیق جنگ عادلانه در متن قرآن کریم بپردازد. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه "مصادیق جنگ عادلانه در متن قرآن کریم چیست؟". این مقاله بحث میکند که دین اسلام اصولی برای جنگ عادلانه توسعه داده است که در سه ساحت (قبل، حین و پس از جنگ) و هیجده شرط قابل بررسی است و این سه ساحت و هیجده شرط آن مورد توجه قرآن کریم بوده است و مصادیقی از این ساحتها و شروط آنها در آیات مختلف قرآن کریم قابل مشاهده است. امید است این اصول کشف، شناسایی و توسعه این اصول بتواند زمینه کنترل و نظارت بر رفتارهای خشونت آمیز و علیالخصوص جنگ از سوی انسان را فراهم آورد.
جغرافیای سیاسی
عطاءاله عبدی؛ پرستو صالح پور؛ اصغر عزیزی؛ معصومه رفیعی
چکیده
سازمان سیاسی فضا به عنوان چارچوب و بستر اداره سرزمین از دیرباز از سوی جوامع ابتدایی تا امپراتوری‌ها و حکومت-های مدرن امروزی بکار گرفته شده است. در دوران مدرن الگوی سازمان سیاسی فضا در قالبهای متنوعی از سوی کشور بکار گرفته شد. چنین مسئله ای در ایران هم پیشنه ای دیرپا دارد و برخی ایرانیان را مبدع سازمان سیاسی فضا می دانند. اما این امر ...
بیشتر
سازمان سیاسی فضا به عنوان چارچوب و بستر اداره سرزمین از دیرباز از سوی جوامع ابتدایی تا امپراتوری‌ها و حکومت-های مدرن امروزی بکار گرفته شده است. در دوران مدرن الگوی سازمان سیاسی فضا در قالبهای متنوعی از سوی کشور بکار گرفته شد. چنین مسئله ای در ایران هم پیشنه ای دیرپا دارد و برخی ایرانیان را مبدع سازمان سیاسی فضا می دانند. اما این امر طی سده اخیر در ایران محل بحث و بررسی های متفاوتی از سوی افراد و جریانهای مختلف بود است، از اینرو مسئله این پژوهش بحث و بررسی آسیب شناسانه سازمان سیاسی فضای کنونی کشور می باشد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، کیفی است. گردآوری اطلاعات با مصاحبه عمیق و کانونهای متمرکز صورت گرفته و تجزیه و تحلیل اطلاعات با تحلیل گفتمان انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد که نخست شکل‌گیری دیوان‌سالاری غیرواقعی، ضعف نظام بودجه‌ریزی، ضعف نظام مشارکتی، همگون‌پنداری فضای جغرافیایی، نظام مدیریتی ناکارا، جریان یکسویه فرمانرورایی از بالا به پایین، ضعف گفتمان توجیه و تبلیغ و بهره گیری از درخواست های فزاینده ارتقا در رقابتهای سیاسی، سازمان سیاسی فضای کنونی را دچار آسیب کرده و سبب ناکارآمدی نظام تقسیمات کشوری شده است. ثانیاً «نوع ایدئولوژی حاکم»، «تناقض میان ساختار فضایی سیاسی کشور با واقعیتهای تاریخی ـ اجتماعی» و «بلاتکلیفی در بکارگیری رویکردی اقتدارگرایی و دموکراتیک» به عنوان بلاتکلیفی ایدئولوژیک این گفتمان مشخص شد.
جغرافیای سیاسی
رضا ساعی؛ زهرا پیشگاهی فرد؛ یاشار ذکی
چکیده
انتخابات یکی از شاخصه‌های توسعه سیاسی و بیانگر نقش مردم در حکومت است. جغرافیای انتخابات نیز زیر مجموعه‌ای از جغرافیای سیاسی است که جنبه‌های جغرافیایی انتخابات را مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه‌‌‌ای و اینترنتی و استفاده از ابزارهایی نظیر نقشه‌ها، جداول و نمودار‌ها، ...
بیشتر
انتخابات یکی از شاخصه‌های توسعه سیاسی و بیانگر نقش مردم در حکومت است. جغرافیای انتخابات نیز زیر مجموعه‌ای از جغرافیای سیاسی است که جنبه‌های جغرافیایی انتخابات را مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه‌‌‌ای و اینترنتی و استفاده از ابزارهایی نظیر نقشه‌ها، جداول و نمودار‌ها، نتایج ادوار ششم تا یازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی در شش حوزه انتخابیه استان تهران را مد نظر قرار داده است تا عملکرد دو جناح سیاسی اصلی کشور و نیز نمایندگان مستقل را در هر یک از حوزه‌های انتخابیه این استان بررسی نموده و میزان نفوذ این جناح‌ها را در حوزه‌های انتخابیه مدنظر مشخص نماید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد با وجود برتری نسبی جناح اصولگرایی در استان تهران، هیچ یک از جناح‌های سیاسی ثبات پیروزی نداشته‌اند و جهت گیری اکثریت حوزه‌های انتخابیه این استان، سیال بوده است. از سوی دیگر آمارهای پژوهش نشان می دهد با افزایش میزان مشارکت، اصلاح طلبان کرسی‌های بیشتری را در اختیار داشته‌اند و از طرفی در دوره‌هایی که اصلاح طلبان کرسی‌های بیشتری در مجلس را بدست آورده‌اند، میزان مشارکت در دوره بعدی کاهش یافته است. الگوهای بدست آمده در این پژوهش می‌تواند در راستای تمرکز و فعالیت بیشتر احزاب در حوزه‌های خاص و عدم صرف هزینه‌های اضافی و گزاف کاربرد داشته باشد. همچنین این پژوهش می‌تواند مورد استفاده مراکز دانشگاهی، تحقیقاتی و پژوهشی قرار گیرد.
جغرافیای سیاسی
مسلم سلطانی؛ مصطفی قادری حاجت
چکیده
مکان یابی دقیق و بهینه انواع تاسیسات و کاربریها به امری ضروری و انکارناپذیر تبدیل شده است. در ایجاد و احداث سایتهای نظامی باید کلیه عوامل اعم از طبیعی و انسانی مدنظر قرارگیرد تا با یک برنامه ریزی بلندمدت از صرف هزینه های بی مورد و اتلاف نیرو، سرمایه و زمان جلوگیری نمود. شهرستان مورد مطالعه بدلیل موقعیت استراتژیک جغرافیایی خویش ظرفیت ...
بیشتر
مکان یابی دقیق و بهینه انواع تاسیسات و کاربریها به امری ضروری و انکارناپذیر تبدیل شده است. در ایجاد و احداث سایتهای نظامی باید کلیه عوامل اعم از طبیعی و انسانی مدنظر قرارگیرد تا با یک برنامه ریزی بلندمدت از صرف هزینه های بی مورد و اتلاف نیرو، سرمایه و زمان جلوگیری نمود. شهرستان مورد مطالعه بدلیل موقعیت استراتژیک جغرافیایی خویش ظرفیت های بسیاری را در زمینه توسعه کشاورزی، گردشگری و از جمله ایجاد مراکز نظامی دارا می باشد. پژوهش حاضر جهت بررسی معیارهای تاثیرگذار در مکان گزینی سایت های نظامی استان در شهرستان کبودراهنگ است که نتایج آن می تواند به تحقیقات دامنه دار و علمی سایر پژوهشگران عرصه های نظامی و ژئوپلیتیک کمک شایانی نماید؛ روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی با بکارگیری ترکیبی مدل های تصمیم گیری تحلیل سلسله مراتبی Fuzzy-AHP در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و استفاده از منابع کتابخانه ای از جمله مقالات علمی-پژوهشی صورت گرفته در این زمینه و تحقیقات میدانی نگارندگان می باشد. نتایج حاصله پس از تشکیل مقایسات زوجی و محاسبه اوزان فازی و نرمال و بدست آوردن وزن نهایی زیرمعیارها، حاکی از تاثیرگذاری بالای زیرمعیارهایی چون توپوگرافی با وزن0.236 ، وجودزمین کافی برای گسترش با وزن 0.213 و اتکاء به عوارض طبیعی با وزن0.187 در انتخاب مناسب ترین مکان جهت استقرار سایت های نظامی مورد مطالعه بود که لازم است دست اندرکاران ذیربط در برنامه ریزی های آتی موارد مذکور را لحاظ نمایند
جغرافیای سیاسی
یحیی میرشکاران؛ جواد کیانی؛ اصغر رزقی
چکیده
چالش‌های امنیتی در مناطق مرزی منشأ درون یا برون‌مرزی داشته و در قالبهای نظامی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی شکل می‌گیرد. تحولات در دو سوی مرز بویژه مناطق با عقبه های قومی-فرهنگی مشترک می‌تواند تبعات امنیتی-سیاسی را هر چه سریع تر گسترش دهد. با در نظر گرفتن تحولات اخیر، پژوهش حاضر به دنبال شناسایی پیامدهای جنگ دوم قره‌باغ بر امنیت مرزهای ...
بیشتر
چالش‌های امنیتی در مناطق مرزی منشأ درون یا برون‌مرزی داشته و در قالبهای نظامی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی شکل می‌گیرد. تحولات در دو سوی مرز بویژه مناطق با عقبه های قومی-فرهنگی مشترک می‌تواند تبعات امنیتی-سیاسی را هر چه سریع تر گسترش دهد. با در نظر گرفتن تحولات اخیر، پژوهش حاضر به دنبال شناسایی پیامدهای جنگ دوم قره‌باغ بر امنیت مرزهای شمال‌غرب کشور جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. در پژوهش حاضر از روش کیفی با رویکرد اکتشافی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختار یافته بوده که روایی آن به صورت صوری و محتوایی و پایایی آن با بهره‌گیری از فرآیند اجماع کدگذاران مورد تائید قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون سه سطحی (مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر) انجام گرفته است.یافته‌های پژوهش از طریق تحلیل کیفی و بررسی کدهای مضامین پایه‌ای و سازمان دهنده، شامل 5 دسته مضمون فراگیر و مضامین سازمان دهنده شامل 12 مقوله: ایجاد ناامنی، اختلافات قومی-مذهبی، خرابکاری، نفوذ، فشار اقتصادی، تغییر مرز و ژئوپولیتیک ، اختلال در حمل و نقل و تجزیه طلبی و 218 مضمون پایه ای شدند.نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این است که از طریق بررسی کدهای مضامین پایه‌ای، سازمان دهنده و در نهایت فراگیر می توان چنین نتیجه گرفت که پپامدهای امنیتی جنگ دوم قره‌باغ تمامی حوزه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی مرزهای شمال‌غرب را در بر می گیرد که می توانند امنیت ملی کشور را تحت تاثیر قرار داده و به تبع آن تمامی نقاط کشور را تحت تاثیر قرار دهد.
جغرافیای سیاسی
محمد عشقی؛ فرهاد حمزه؛ شهره تاج
چکیده
مشارکت سیاسی در عرصه انتخابات شهری و روستایی و ریاست جمهوری و خبرگان را فعالیت داوطلبانه اعضای جامعه در انتخاب رهبران وشرکت مستقیم وغیر مستقیم در سیاست گذاری تعریف کرده اند. در بیشتر تعاریف صورت گرفته از مشارکت سیاسی،خصیصه‌ی حاکمیت مردم در انتخابات ودخالت در تصمیم گیری ها واداره ی امور کشور ومشارکت آگاهانه وقدرتمندانه مردم درکلیه ...
بیشتر
مشارکت سیاسی در عرصه انتخابات شهری و روستایی و ریاست جمهوری و خبرگان را فعالیت داوطلبانه اعضای جامعه در انتخاب رهبران وشرکت مستقیم وغیر مستقیم در سیاست گذاری تعریف کرده اند. در بیشتر تعاریف صورت گرفته از مشارکت سیاسی،خصیصه‌ی حاکمیت مردم در انتخابات ودخالت در تصمیم گیری ها واداره ی امور کشور ومشارکت آگاهانه وقدرتمندانه مردم درکلیه ی نهادهای اجتماعی است، شرکت در انتخابات شهری و روستایی و ریاست جمهوری و خبرگان به عنوان یک بازوی فعال در جامعه هستندوبه عنوان نهادهای مدنی نقش مهم در بین مردم ودر توسعه وسازماندهی کشور دارند.شکل گیری شوراهای شهری وروستایی یکی از تحولات مهم تاریخ معاصر ایران را رقم زد،زیرا از یکسو راه اندازی شوراها از ابتدای انقلاب همواره یکی از آرمانها وآمال مهم بوده است واز سوی دیگر ربط مستقیم وظایف شوراها بازندگی تک تک افراد وتآثیر آن درنهادمند ساختن مشارکت سیاسی مردم ودخالت آنهادر سرنوشت خود،جایگاه برجسته ای را در مجموعه جریان های اجتماعی به شوراها می بخشد.انتخابات شهری و روستایی و ریاست جمهوری و خبرگان ازلحاظ اصولی ونظری واجد سه قابلیت مهم اندکه منطبق اند بر الزامات پارادایم جدید توسعه ؛تشکیل نهادهای روستایی راهی است برای افزایش سرمایه ی اجتماعی در نقاط روستایی کشور؛انتخابات شهر و روستا مهم ترین سازوکار برای تقویت دموکراسی مشارکتی در روستاها به شمار می آید.انتخابات و مشارکت راهی برای توانمند سازی مردم روستاهاست.
