مصادیق نظریه جنگ عادلانه در قرآن کریم

نوع مقاله : مقالات علمی -پژوهشی

نویسنده

• مهدی کریمی

استادیار، مرکز اسناد فرهنگی آسیا، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

https://doi.org/10.22067/pg.2024.84243.1236

چکیده

تنش و منازعه میان واحدهای سیاسی در ابعاد مختلف داخلی، ملی، منطقه‌ای و جهانی، سابقه‌ای به درازای زندگی بشر دارد و همواره در طول تاریخ بشر مشاهده شده است. ضرورت کنترل و نظارت هر چه بیشتر جنگ سبب توسعه مفهومی تحت عنوان جنگ عادلانه شده است. به مانند اغلب ادیان الهی، دین اسلام نیز به مفهوم جنگ عادلانه پرداخته است، اما بررسی کم و کیف این مسئله از منظر اسلام و علی‌الخصوص متن قرآن کریم کمتر مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. این مقاله سعی دارد به مهم‌ترین مصادیق جنگ عادلانه در متن قرآن کریم بپردازد. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه "مصادیق جنگ عادلانه در متن قرآن کریم چیست؟". این مقاله بحث می‌کند که دین اسلام اصولی برای جنگ عادلانه توسعه داده است که در سه ساحت (قبل، حین و پس از جنگ) و هیجده شرط قابل بررسی است و این سه ساحت و هیجده شرط آن مورد توجه قرآن کریم بوده است و مصادیقی از این ساحت‌ها و شروط آن‌ها در آیات مختلف قرآن کریم قابل مشاهده است. امید است کشف، شناسایی و توسعه این اصول بتواند زمینه کنترل و نظارت بر رفتارهای خشونت آمیز و علی‌الخصوص اقدامات جنگی انسان را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

• جنگ
• جنگ عادلانه
• اسلام
• قرآن کریم

موضوعات

• جغرافیای سیاسی

مراجع

• Azarakhshi, Mostafa. (2017). The implications of verses and traditions on the illegality of mass killings. Qur'an and Hadith Researches, first issue, pp. 9-24 [in Persian].
• Daneshpajooh, Vahab and et al. (2016). Criminalization of Quran and rationality. Jurisprudential foundations of Islamic law, year 9, no. 17, pp. 129-56 [in Persian].
• Fazel Lankarani, Mohammad Javad. (2013). Production and use of weapons of mass destruction from the perspective of Islamic jurisprudence. Islamic Law Quarterly, Year 10, no. 29, pp. 7-33 [in Persian].
• Firouzi, Mehdi. (2013). No killing of non-combatants, the jurisprudential rule of immunity of civilians in armed conflicts. Journal of Exploration in Islamic jurisprudence, year 20, no. 4, pp. 43-63 [in Persian].
• Ghorbannia, Naser. (2003). Laws of war in Islam. Rawaq-e Andisheh Magazine, no. 22, pp. 27-58 [in Persian].
• Habibzadeh, Tavakol. (2016). Jihad in Islam as the concept of responsibility for support. Islamic Public Law Quarterly, no. 1, pp. 46-27 [in Persian].
• Haj Esmaili, Mohammadreza and Habibollahi, Mehdi. (2012). Study and theoretical analysis of war ethics in Quran and Hadith. Quarterly of Research Journal of Ethics, year 5, no. 15, pp. 56-31 [in Persian].
• Heywood, A. (2011). Global politics: Palgrave Macmillan.
• Ibn Hisham, Abdul Malik bin Hisham. (1996). The life of Muhammad (PBUH), the Prophet of Islam. Vol. 2. Translated by: Seyedhashem Rasouli. Kitabchi Press [in Persian].
• Jafari, Seyed Asghar. (2018). Prohibited military principles in armed conflicts based on military practice. Quarterly Journal of Interdisciplinary Studies of Strategic Knowledge, Year 8, no. 3, pp. 67-94 [in Persian].
• Karimi, Mahdi. (2022). Conceptual explanation of peace ecology. Political Spatial Planning, Vol. 4, no. 4, pp. 351-362 [in Persian].
• Khaduri, Majid and Heydarabadi, Hamidollah. (2012). War and peace in Islamic law. Translated by: Seyed Gholamreza Saeedi and Hadi Khosrovshahi. Ettela'at Press [in Persian].
• Legenhausen, Muhammad. (2008). Islam and Just War Theory. Journal of Religious Thought. A Quarterly of Shiraz University, No. 26, 3-34.
• Levy, J. S., & Thompson, W. R. (2011). Causes of war: John Wiley & Sons.
• Mahdavian, Alireza and Eftekhari, Asghar. (2018). Indices of just war in the military history of Imam Ali. Islamic History Studies, Year 10, no.28, pp. 161-187 [in Persian].
• Nazifi, Abbas and Jafari, Seyyed Asghar. (2011). An analytical look at armed conflicts in two perspectives: Islam and international law. Judicial Law Perspectives, no. 54, pp. 179-230 [in Persian].
• Nejati, Mohammad Saeed. (2021). An analytical look at the details of the conquest of Mecca. Miqat-e Hajj Quarterly, no. 117, pp. 99-120 [in Persian].
• Noormohammadi Najafabadi, Mohammad and et al,. (2018). The theory of just war and morality in war among Muslims. Journal of Islamic History and Civilization, year 14, no. 27, pp. 127-97 [in Persian].
• Orend, Brian. (2004). War Ethics. Standford University Enclopedia of Philosophy.
• Qavami, Seyed Samsamoddin. (2002). The structure of the government of the Prophet (PBUH). Islamic Government, No. 23 [in Persian].
• Rahimi, Hassan. (2018). Overview of the aims and nature of war in Islam and other religions and schools. Quarterly of Defense Management and Research, year 17, no. 86, pp. 103-130 [in Persian].
• Sheibani, Muhammad bin Hassan, Shafe'i, Muhammad Hassan Ismail, Shams-al-Aima Sarkhsi, Muhammad bin Ahmad, and Anani, Kamal Abdulazim. (1997). Commentary on the book "Al-Seir al-Kabir" by Imam Muhammad bin Al-Hassan Al-Shibani. Vol. 5, Beirut - Lebanon: Dar al-Katb al-Elmiya.
• Summary of the Geneva Conventions and Additional Protocols. (1949). Access date: 17 January 2022. Available online at: https://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/icrc-241_0368-summary-geneva-conventions-fas.pdf [in Persian].