هادی ویسی
چکیده
جهان اسلام که سابقه تاریخی تمدن درخشان در چارچوب دولت یکپارچه اسلامی دارد، در دوره معاصر با فروپاشی نظام خلافت و در مواجه با مدرنیته و نظام دولت ـ ملت، دچار تجزیه و ملی گرایی شد. در سده اخیر، برخی مصلحان و فعالان سیاسی اسلامی متأثر از آموزه «امت واحده»، اتحاد جهان اسلام را برای بازساخت و نوزایی تمدن اسلامی و مقابله با ...
بیشتر
جهان اسلام که سابقه تاریخی تمدن درخشان در چارچوب دولت یکپارچه اسلامی دارد، در دوره معاصر با فروپاشی نظام خلافت و در مواجه با مدرنیته و نظام دولت ـ ملت، دچار تجزیه و ملی گرایی شد. در سده اخیر، برخی مصلحان و فعالان سیاسی اسلامی متأثر از آموزه «امت واحده»، اتحاد جهان اسلام را برای بازساخت و نوزایی تمدن اسلامی و مقابله با قدرتهای سلطه گر غربی مطرح کردند. علیرغم برخی اقدامات انجامشده تاکنون هیچگونه دستاورد مهمی از اتحاد و همگرایی کشورهای مسلمان مشاهده نشده است. هدف این پژوهش، بررسی ریشه ها و زمینه های اصلی واگرایی کشورهای مسلمان و پاسخ به چرایی ناکامی اندیشه وحدت اسلامی است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و استفاده از دادههای کتابخانه‌ای انجامشده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ابهام مفهومی جهان اسلام، عدم همتکمیلی اقتصادی کشورهای اسلامی، وابستگی به جهان خارج از اسلام، رقابت و تضادهای ایدئولوژیکی درون جهان اسلام و دخالت قدرتهای فرامنطقه ای و جهانی، باعث غلبه قاطع نیروهای واگرا بر نیروهای همگرا شده است.
محسن عابدی‌درچه
چکیده
جغرافیای سیاسی یکی از شاخه‌های دانش جغرافیا است. علم جغرافیای سیاسی به‌عنوان معرفت درجه اول و فلسفه علم جغرافیای سیاسی به‌عنوان معرفت درجه دوم شناخته می‌شود. در این پژوهش به بررسی فلسفه جغرافیای سیاسی از رهیافت اسلام پرداخته‌شده است. بنابراین با مفروض قرار دادن این‌که اولاً اسلام در تمامی زمینه‌های سیاسی و اجتماعی از مبانی ...
بیشتر
جغرافیای سیاسی یکی از شاخه‌های دانش جغرافیا است. علم جغرافیای سیاسی به‌عنوان معرفت درجه اول و فلسفه علم جغرافیای سیاسی به‌عنوان معرفت درجه دوم شناخته می‌شود. در این پژوهش به بررسی فلسفه جغرافیای سیاسی از رهیافت اسلام پرداخته‌شده است. بنابراین با مفروض قرار دادن این‌که اولاً اسلام در تمامی زمینه‌های سیاسی و اجتماعی از مبانی نظری قابل دفاعی برخوردار بوده و ثانیاً، به دلیل خلأ موجود در حوزه فلسفه جغرافیای سیاسی از منظر تفکر اسلامی، چنین تحقیقی انجامشده است. بر این اساس، ضمن مراجعه به متون و منابع اسلامی ازجمله قرآن کریم، منابع روایی، متون فقه سیاسی، تاریخی و نیز آثار اندیشمندان مسلمان در این رابطه، صورتبندی لازم با محتوایی مُستدل از جغرافیای سیاسی اسلامی تدوین گردیده است. تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی بهویژه تحلیل محتوا انجامگرفته و نتایج حاصله نشان می‌دهد که اندیشه اسلامی در حوزه علوم اجتماعی و بهطور خاص در رشته جغرافیای سیاسی، مبتنی بر رهیافتی موسوم به رهیافت عقلانیت وحیانی است.
ملیحه اخباری؛ سیّد هادی زرقانی؛ مسعود مینائی
چکیده
امنیت مرزی به معنای جلوگیری از هرگونه اعمال خلاف قانون در طول مرزهای یک کشور و قانونی کردن تردد اشخاص و حمل‌ونقل کالا و حیوانات اهلی با رعایت ضوابط قانونی و از طریق دروازه‌های مجاز مرزی است. تلاش همه حکومتها این است تاحد امکان مرزهای آن‌ها جز در برخی گذرگاههای توافق شده و مجاز غیرقابل نفوذ باشد. عوامل متعددی بر امنیت مرزهای ...
بیشتر
امنیت مرزی به معنای جلوگیری از هرگونه اعمال خلاف قانون در طول مرزهای یک کشور و قانونی کردن تردد اشخاص و حمل‌ونقل کالا و حیوانات اهلی با رعایت ضوابط قانونی و از طریق دروازه‌های مجاز مرزی است. تلاش همه حکومتها این است تاحد امکان مرزهای آن‌ها جز در برخی گذرگاههای توافق شده و مجاز غیرقابل نفوذ باشد. عوامل متعددی بر امنیت مرزهای یک کشور تأثیر میگذارند، از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کارکرد امنیتی مرزها، طرحها و سیاستهایی است که کشورها در مورد کنترل مطلوب و مؤثر مرزهای خود به کار میبرند. دراین‌بین، مکان گزینی دقیق پاسگاه‌ها و مراکز انتظامی مرزی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در کنترل و مدیریت مطلوب مرز و استقرار امنیت در مرز و مناطق مرزی می‌باشد. این پژوهش درصدد بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مکان گزینی پاسگاه‌های مرزی با استفاده از نرم‌افزارهای سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می‌باشد. جهت استخراج، بررسی و تحلیل اطلاعات موردنیاز از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده OLI در سال2018، نرم‌افزار ENVI5.3 و فنون سنجش‌ازدور و همچنین نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و سیستم استنتاج فازی و AHP استفاده‌شده است. درنهایت نقشه خروجی در سه کلاس کاربریهای مناسب، متوسط و نامناسب طبقه‌بندی گردیده است. شایان‌ذکر است برای انجام تحلیلها از 13 معیار؛ کاربری اراضی، شیب، حریم خط مرزی، حریم پاسگاه‌های موجود، حریم مناطق حفاظت‌شده، دسترسی به جادهها، حریم شهر، حریم روستا، خطوط انتقال نیرو، پهنههای آبی، آبراههها، خط آهن و گسل استفاده گردیده است.
ناصر رجب نژاد؛ محمد اخباری؛ علی بیژنی
چکیده
سازمان های صهیونیستی با نگاه پدافندی و تأمین امنیت رژیم اسرائیل، اقدام به تأسیس شهرک ها در کرانه باختری نمودند. در طی نیم‌قرن گذشته قدرت های مافیایی صهیونیستی با رانتهای مادی و معنوی که از طرف افراد بانفوذ و همراهی کابینه عبری اسرائیل اقدام به توسعه جغرافیای شهرک ها در کرانه باختری در راستای منافع خود نمودند. باقدرتمندشدن ...
بیشتر
سازمان های صهیونیستی با نگاه پدافندی و تأمین امنیت رژیم اسرائیل، اقدام به تأسیس شهرک ها در کرانه باختری نمودند. در طی نیم‌قرن گذشته قدرت های مافیایی صهیونیستی با رانتهای مادی و معنوی که از طرف افراد بانفوذ و همراهی کابینه عبری اسرائیل اقدام به توسعه جغرافیای شهرک ها در کرانه باختری در راستای منافع خود نمودند. باقدرتمندشدن شهرک ها، آن‌ها اقدام به دخالت مستقیم در انتخابات، تصویب قوانین، تعیین بودجه و اعتبار، تعیین نخستوزیر و کابینه رژیم اسرائیل کردند که استمرار این روند موجب ناکارآمدی شکلی و محتوایی دموکراسی در اسرائیل شد و از طرفی در طی دو دهه اخیر ماهیت وجودی شهرک ها به‌عنوان معضلی امنیتی برای این رژیم درآمده به طوریکه جامعه داخل اسرائیل مجبورند هزینه های تأمین امنیت شهرک ها را به‌صورت مادی و معنوی بپردازند. لذا این سؤال مطرح می شود که پیامدهای امنیتی شهرک سازی در کرانه باختری چیست و چگونه صورت بندی می شود؟ در پاسخ به این پرسش می توان گفت که اهداف اولیه تأسیس شهرک ها طی دوره 20 سال گذشته تغییر کرده و محیط داخل رژیم اسرائیل را تحت تأثیر منفی قرار داده و موجب تضعیف امنیت ملی این رژیم در ابعاد مختلف شده است. این پژوهش به لحاظ ماهیت کاربردی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی و از طریق گردآوری اطلاعات و بررسی کتابخانه‌ای و اسنادی و منابع اینترنتی می باشد.
نجات محمدی فر؛ علی مرادی
چکیده
هدف این پژوهش مؤلفه‌های فرهنگی مرزنشینان و نقش آن در امنیت پایدار مناطق مرزی کرمانشاه است که در قالب فرضیه؛ بین مؤلفه‌های فرهنگی مرزنشینان و امنیت پایدار مناطق مرزی رابطه معنادار وجود دارد، موردبررسی و آزمون قرارگرفته است. پژوهش حاضر با روش ترکیبی (کمی و کیفی) انجام شد؛ به‌نحوی‌که برای بعد کمی از پیمایش و برای بعد کیفی آن از روش ...
بیشتر
هدف این پژوهش مؤلفه‌های فرهنگی مرزنشینان و نقش آن در امنیت پایدار مناطق مرزی کرمانشاه است که در قالب فرضیه؛ بین مؤلفه‌های فرهنگی مرزنشینان و امنیت پایدار مناطق مرزی رابطه معنادار وجود دارد، موردبررسی و آزمون قرارگرفته است. پژوهش حاضر با روش ترکیبی (کمی و کیفی) انجام شد؛ به‌نحوی‌که برای بعد کمی از پیمایش و برای بعد کیفی آن از روش گرند تئوری استفاده به عمل آمد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل صاحب‌نظران و متخصصین آگاه به موضوع پژوهش بودند. روش نمونه‌گیری در بخش کیفی به‌صورت هدفمند از نوع گلوله برفی بود، که با تعداد 30 نخبه و صاحب‌نظر به اجماع نظری رسید. در بخش کمی جامعه آماری شامل شهروندان مناطق مرزی استان کرمانشاه بودند. که تعداد این افراد بر اساس برآوردهای اولیه 540 نفر بودند. ابزار گردآوری اطلاعات؛ مصاحبه‌های نیمهساختاریافته و پرسشنامه‌های محقق‌ساخته بود. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بعد از انجام مصاحبه‌ها از روش تحلیل کدگذاری برای شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های فرهنگی و امنیت پایدار مرزی استفاده شد. همچنین در قسمت کمی مطالعه از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که امنیت پایدار مرزی از دیدگاه پاسخگویان دارای 19 واحد معنایی می‌باشد که در شش مقوله مشترک «امنیت اقتصادی»، «امنیت اجتماعی»، «امنیت سیاسی»، «امنیت زیست‌محیطی»، «امنیت نظامی» و «امنیت فرهنگی» قرار گرفتند. از طرفی ابعاد فرهنگی مرزنشینان مشتمل بر شش بُعد «مشارکت و تعاون»، «انسجام فرهنگی»، «تعامل دوطرفه»، «بصیرت و آگاهی»، «ایدئولوژی» و «غیرت و جوانمردی» قرار گرفتند. ماتریس همبستگی بین مقوله‌های فرهنگی و امنیت پایدار مرزی نشان می‌دهند که ارتباط معنادار و مستقیمی بین هر یک از مؤلفه‌های این ماتریس وجود دارد. می‌توان گفت دو مقوله هسته‌ای امنیت پایدار مرزی و مؤلفه‌های فرهنگی شش‌گانه مرزنشینان در یک رابطه متقابل با هم قرار دارند؛ به‌نحوی‌که در تعامل دوطرفه این مؤلفه‌ها، سامان اجتماعی در مرزها شکل می‌گیرد و مرزنشینان شاهد نوعی امنیت پایدار می‌باشند.
تانیا سانیار؛ ناصر سلطانی؛ حسن حیدری
چکیده
یکی از مهم ترین عوامل تحرک جمعیت در نواحی مرزی عامل اقتصادی است. هدف این پژوهش، بررسی میزان اثرگذاری تجارت مرزی بر شاخص های جمعیتی سکونتگاه های بازارچه مرزی تمرچین پیرانشهر می باشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی و به شیوه میدانی و در قالب پرسشنامه، به بررسی این موضوع پرداخته است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای ...
بیشتر
یکی از مهم ترین عوامل تحرک جمعیت در نواحی مرزی عامل اقتصادی است. هدف این پژوهش، بررسی میزان اثرگذاری تجارت مرزی بر شاخص های جمعیتی سکونتگاه های بازارچه مرزی تمرچین پیرانشهر می باشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی و به شیوه میدانی و در قالب پرسشنامه، به بررسی این موضوع پرداخته است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای برای 5 بعد اصلی تحقیق نشان‌دهنده بازتاب بیشتر ابعاد سیاسی بر تحولات جمعیتی در منطقه موردمطالعه با امتیاز 3.43 بوده است. در رده های بعدی بازتاب های اقتصادی با امتیاز 3.29، جمعیتی با امتیاز 2.86، اجتماعی 2.57، کالبدی 2.25 به ترتیب امتیاز از اهمیت بیشتری برخوردار بوده اند. با توجه به نتایج مورداشاره در بخش یافته ها، توسعه تجارت مرزی در سکونتگاه های روستایی موردمطالعه، تأثیر مثبتی بر تثبیت و رشد جمعیتی این سکونتگاه ها نداشته است و ازجمله دلایل این امر، فقدان زمینه های تثبیت جمعیت در این سکونتگاه ها ازجمله زمینه های زیرساختی، خدماتی و رفاهی می باشد. اما بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از آزمون های پژوهش، تجارت مرزی بر روی مؤلفه‌های اجتماعی و سیاسی تأثیر مثبتی داشته و بر بهبود کیفیت و تحرک زندگی سکونتگاه های روستایی در اثر تجارت مرزی مؤثر واقع‌شده است.
