مراد کاویانی راد؛ مرتضی تهامی؛ فریبا شریفیان
چکیده
دانشِ جاینامشناسی جایگاه ویژه‌ای در واکاوی رخدادهای تاریخی و شناسههای فرهنگی جوامع انسانی در گذشته که امروزه جز نام، سند و نوشته از آنها به جای نمانده نقش بنیادی دارد. در این میان، موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان پایانه رخدادها و برتری فرهنگ شفاهی سبب شده که رویدادهای فرهنگی و سیاسی بسیاری از نقاط و نواحی جغرافیایی کشور ...
بیشتر
دانشِ جاینامشناسی جایگاه ویژه‌ای در واکاوی رخدادهای تاریخی و شناسههای فرهنگی جوامع انسانی در گذشته که امروزه جز نام، سند و نوشته از آنها به جای نمانده نقش بنیادی دارد. در این میان، موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان پایانه رخدادها و برتری فرهنگ شفاهی سبب شده که رویدادهای فرهنگی و سیاسی بسیاری از نقاط و نواحی جغرافیایی کشور طی تاریخ پنهان بمانند به گونهای که جز نام از آنها چیزی به جای نمانده است. در این میان، واکاوی «کوه آردوشان» از دید جاینامشناسی در نزدیکی شهر نهاوند به همراه جاینامهای پیرامونی این کوه کانون نوشتار حاضر است. پژوهش پیش رو که ماهیتی توصیفی– تحلیل دارد با رویکردی تاریخی در پی واکاوی جاینامشناسی کوه آردشان با بهرهگیری از روشهای کتابخانهای و میدانی، دروندادهای (داده‌ها و اطلاعات) مورد نیاز آن گرداوری شده است. نتیجه پژوهش به استناد بُنمایههای جغرافیایی و جاینامهای پیرامونی نشان داد که آردشان به معنی «جایگاه مقدس» است.
زهرا احمدی پور؛ محمد رضا حافظ نیا؛ جواد اطاعت؛ قاسم کرمی
چکیده
انتخابات فراخوان ایجاد تغییر در ساخت دولت و تغییر نمایندگان است. از نظر فلسفی، چنانچه طول عمرحکومت کنندگان در ساختار سیاسی ماندگار باشد، ایجاد فساد میکند. انتخابات ساز وکار این تغییر و تحول است تا کرسی مدیریت عمومی شهروندان با اندیشههای جدید و مقبول آنان تغییرکند و مدیرانی جدید جایگزین مدیران کنونی گردند و از آنجا که در سرتاسر ...
بیشتر
انتخابات فراخوان ایجاد تغییر در ساخت دولت و تغییر نمایندگان است. از نظر فلسفی، چنانچه طول عمرحکومت کنندگان در ساختار سیاسی ماندگار باشد، ایجاد فساد میکند. انتخابات ساز وکار این تغییر و تحول است تا کرسی مدیریت عمومی شهروندان با اندیشههای جدید و مقبول آنان تغییرکند و مدیرانی جدید جایگزین مدیران کنونی گردند و از آنجا که در سرتاسر جهان، انتخابات در چارچوب حوزههای انتخابیه برگزارمیشود، ترسیم وتعیین محدوده حوزههای انتخابیه تاثیر مهمی بر ماهیت مجلس و نمایندگی خواهد داشت. لذا موضوع معیارهای تعیین حوزههای انتخابیه در جغرافیای انتخابات یکی از مباحث مهم در رشته جغرافیای سیاسی میباشد.حوزههای انتخابیه تقسیمات اداری فضا میباشند که توسط نمایندگان مردمی که در قلمروهای محدودههای کشورهای دموکراتیک زندگی میکنند برای مقاصد انتخاباتی طراحی شدهاند. طراحی حوزههای انتخابیه باید با توجه به معیارها، اصول و روشهای علمی و منصفانه باشد و در راستای تکامل و بهکرد حکمرانی دموکراتیک انجام شود. درغیر این صورت، قصور در این امر میتواند به پیدایش وضعیت مرزبندی جانبدارانه و سهمیهبندی ناعادلانه بینجامد. این مقاله با رویکر توصیفی – تحلیلی معیارهایی را که کشورهای جهان در تعیین حوزههای انتخابیه خود به کار میبرند بررسی نموده است. هدف اصلی این مقاله تبیین این مطلب میباشد که آیا کشورها معیارهای تعیین حوزههای انتخابیه یکسانی دارند و بطور کلی در کشورها معیارهای تعیین حوزههای انتخابیه چگونه میباشد. نتیجه مقاله حاکی از این است که کشورها براساس قانون اساسی و قوانین انتخاباتی خود اقدام به تعیین معیارهای حوزههای انتخابیه مینمایند که با یکدیگر تفاوت دارند و این تحقیق نشان میدهد که در موارد مورد مطالعه برخی معیارهای مشترک وجود دارد و کشورها به فراخور شرایط سیاسی، اجتماعی و طبیعی خود معیارهای خاص خود را در تعیین حوزههای انتخابیه دارند.
محمد رئوف حیدری فر
چکیده
فضای شخصی، خانگی، همسایگی، روستا، شهر، استان، ایالت، ناحیه، منطقه، قلمرو، استان، بخش، کشور، قاره، نیمکره وشاید سیاره از جمله مفاهیمی هستند که در جغرافیای سیاسی بررسی می شود. هریک از این فضاها دارای مفاهیم ومقاصد خاصی و متنوعی برای مردم هستند؛ یعنی تعریف هریک از این مفاهیم منوط به تعریف دیگری است. اما هر فرد یک فضای شخصی دارد، فضایی ...
بیشتر
فضای شخصی، خانگی، همسایگی، روستا، شهر، استان، ایالت، ناحیه، منطقه، قلمرو، استان، بخش، کشور، قاره، نیمکره وشاید سیاره از جمله مفاهیمی هستند که در جغرافیای سیاسی بررسی می شود. هریک از این فضاها دارای مفاهیم ومقاصد خاصی و متنوعی برای مردم هستند؛ یعنی تعریف هریک از این مفاهیم منوط به تعریف دیگری است. اما هر فرد یک فضای شخصی دارد، فضایی در پیرامون بدن خود با مرزهای نامرئی که در آن مزاحمان و میهمانان ناخوانده جایی ندارند. امروزه با پیشرفت فناوری و گسترش وسایل ارتباط‌جمعی، مسئله‌ی فضای شخصی نیاز به بازتعریف و نگاه تازه‌ای دارد. مسلماً آشنایی با این مفهوم، به فرد کمک میکند تا در ارتباطات خود، اجازه ندهد کسی از حدومرز خصوصی‌اش عبور کند. پژوهش حاضر از نظر هدف، تحقیقی کاربردی است و از نظر روش، یک تحقیق توصیفی- پیمایشی است. هدف اصلی پژوهش، بررسی قلمروسازی در فضای شخصی افراد در شهر کرمانشاه است. براین اساس، این سوال همواره برای جغرافیدانان سیاسی وجود دارد که فضای شخصی در این شهر وجود دارد یا خیر؟ کیفیت و ترتیب و سلسله مراتب آن چگونه می باشد؟ برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه و تحلیل آن از طریق Spss استفاده‌شده است. متغیرهای مورد بررسی در پژوهش عبارت‌اند از: فاصله صمیمانه یا حریم خصوصی، فاصله اجتماعی، فاصله عمومی، فرهنگ و فضای ارتباطی. جامعه مورد مطالعه نیز شامل کلیه افراد از طبقات و صنف های مختلف و تحصیل کرده شهر کرمانشاه می باشد و نمونه مورد مطالعه شامل 299 نفر از افراد فوق به صورت نمونه گیری تصادفی ساده می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که هر فردی یک فضای خاصی در پیرامون خود دارد که مرزهای آن نامرئی‌اند؛ به عبارتی فضای شخصی در شهر کرمانشاه براساس هدفی که در فوق تعریف شد وجود دارد.
سید هادی زرقانی؛ ساجد بهرامی جاف؛ ریحانه صالح آبادی؛ محبوبه شهبازی
چکیده
مناطق مرزی از جمله فضاهای جغرافیایی هستند که با وجود ظرفیتهای بالایی که دارا میباشند گاهاً متناسب با شرایط خاصی که دارند این ظرفیتها نادیده گرفته شدهاند. این مناطق به دلایل دوری از مرکز، انزوای جغرافیایی، و ... تفاوت‌های فاحشی ازنظر برخورداری از رفاه و توسعه با مراکز مرکزی دارند و ایجاد و فعالیت بازارچة مرزی میتواند باعث ...
بیشتر
مناطق مرزی از جمله فضاهای جغرافیایی هستند که با وجود ظرفیتهای بالایی که دارا میباشند گاهاً متناسب با شرایط خاصی که دارند این ظرفیتها نادیده گرفته شدهاند. این مناطق به دلایل دوری از مرکز، انزوای جغرافیایی، و ... تفاوت‌های فاحشی ازنظر برخورداری از رفاه و توسعه با مراکز مرکزی دارند و ایجاد و فعالیت بازارچة مرزی میتواند باعث تعدیل رابطة یک‌سویه مرکز - پیرامون و بهبود رفاه منطقهای گردد. این پژوهش به بررسی تأثیر بازارچة مرزی شوشمی بر توسعه و رفاه شهر نوسود در استان کرمانشاه با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر کلیه پیله‌وران، بازرگان و سایر متصدیان و همچنین شهروندان نوسود بوده است حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 320 نفر انتخاب گردید و پرسشنامه بین آنها توزیع شد. جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از نرم‌افزار SPSS(کرونباخ، رگرسیون، همبستگی) و LISREL استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که به صورت کلی احداث بازارچه در ارتقای سطح رفاه شهر نوسود موثر بوده است، هر چند ککه در چند سال گذشته این سطح رفاه با افت مواجه بوده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از رگرسیون خطی، متغیر اقتصادی بیشترین ارتباط را با توسعه و رفاه مرزنشینان داشته، بر اساس برآورد ضرایب استانداردشده مدل ساختاری بر اساس تحلیل عاملی تأییدی تحقیق و سطح معنیداری (α =0.076) به‌دست‌آمده و بعد کالبدی بیشترین اثرگذاری را در میان ابعاد دیگر داشته است؛ و نیز نتایج آزمون همبستگی نشان داد که مؤلفه اجتماعی بیشترین میزان همبستگی را با مؤلفه‌های تحقیق داشت است.
وحید کیانی؛ جواد میکانیکی؛ سید محمود شفیعی؛ خانم مهدیه السادات حفاظی
چکیده
سازمان‌دهی سیاسی فضا و چگونگی مدیریت آن امروزه به یکی از دغدغه‌های اصلی مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک تبدیل‌شده است. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می‌شود که برخی از مناطق و مکان‌های جغرافیایی در هر کشوری وجود دارند که دارای شرایط خاص و ویژه‌ای هستند که مستلزم شناخت جغرافیایی و درک ژئوپلیتیکی عمیق‌تری هستند. ازاین‌رو ...
بیشتر
سازمان‌دهی سیاسی فضا و چگونگی مدیریت آن امروزه به یکی از دغدغه‌های اصلی مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک تبدیل‌شده است. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می‌شود که برخی از مناطق و مکان‌های جغرافیایی در هر کشوری وجود دارند که دارای شرایط خاص و ویژه‌ای هستند که مستلزم شناخت جغرافیایی و درک ژئوپلیتیکی عمیق‌تری هستند. ازاین‌رو مدیران سیاسی و امنیتی که به‌نوعی در مدیریت سیاسی این‌گونه فضاها نقش دارند علیرغم توان مدیریتی بالا باید دارای سواد ژئوپلیتیکی بالایی نیز باشند. استان خراسان جنوبی به‌عنوان یکی از استان‌های مرزی در شرق ایران دارای شرایط ژئوپلیتیکی خاصی است که شناخت آنها کمک شایانی به گسترش امنیت پایدار و همچنین توسعه همه‌جانبه این استان خواهد کرد. بنابراین ، بالا رفتن سواد ژئوپلیتیکی مدیران سیاسی و امنیتی استان خراسان جنوبی نقش به سزایی در توسعه و امنیت پایدار استان خواهد داشت . ازاین‌رو ، پژوهش حاضر که ازنظر ماهیت توصیفی - تحلیلی و از حیث هدف کاربردی و از جهت جمع‌آوری داده‌ها از نوع تحقیقات پیمایشی است؛ برای سنجش سواد ژئوپلیتیکی مدیران سیاسی و امنیتی به توزیع 32 پرسشنامه بین مدیران سیاسی، امنیتی و مذهبی استان خراسان جنوبی اقدام کرد. برای بررسی سطح سواد ژئوپلیتیکی و مولفه های آن در بین مدیران و مسئولان از آزمون t تک گروهی استفاده گردید و با توجه به اینکه مقدار آماره t منفی است (7.03-)، می‌توان گفت در سطح اطمینان 95% میزان سواد ژئوپلیتیکی در بین مدیران و مسئولان، نامطلوب و در سطح پایین بوده است.همچنین به‌منظور بررسی تأثیر سواد ژئوپلیتیکی بر عملکرد مدیران از تحلیل رگرسیونی استفاده گردید. در مدل رگرسیونی خطی معناداری در سطح اطمینان 95 درصد بین سواد ژئوپلیتیکی و متغیر وابسته عملکرد مدیران وجود داشت. همچنین مقدار ضریب همبستگی (R) مدل 71/0 است.به عبارتی در سطح اطمینان 95 درصد متغیر سواد ژئوپلیتیکی پیش‌بینی کننده متغیر وابسته عملکرد مدیران است به‌طوری‌که متغیر سواد ژئوپلیتیکی تأثیر معناداری بر بهبود عملکرد مدیران دارد(یعنی افزایش شاخص سواد ژئوپلیتیکی باعث افزایش عملکرد مدیران است). درمجموع نتایج و یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که هرچند علاقه‌مندی به مباحث ژئوپلیتیکی در مدیران وجود داشته است اما میزان سواد ژئوپلیتیکی در سطح پایینی بوده است ولی اکثر پاسخ‌دهندگان به نقش سواد ژئوپلیتیکی در ارتقا عملکرد مدیران استانی اذعان داشتند.
بهادر زارعی؛ سید عباس احمدی؛ زهرا پیشگاهی فرد؛ محسن عابدی‌درچه
چکیده
پژوهش حاضر حکمرانی متعالی را به‌عنوان الگوی برگزیدة حکمرانی در حکومت‌های اسلامی معرفی کرده است. در همین راستا به بررسی رابطة حکمرانی متعالی و اقتدار ملی در جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. در عصر کنونی که نحوة ادارة عالی امور، مدنظر حکمرانان و آحاد مردم در جهان است، الگویابی و انتخاب یک روش کارآمد متناسب با فطرت انسان‌ها جهت ...
بیشتر
پژوهش حاضر حکمرانی متعالی را به‌عنوان الگوی برگزیدة حکمرانی در حکومت‌های اسلامی معرفی کرده است. در همین راستا به بررسی رابطة حکمرانی متعالی و اقتدار ملی در جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. در عصر کنونی که نحوة ادارة عالی امور، مدنظر حکمرانان و آحاد مردم در جهان است، الگویابی و انتخاب یک روش کارآمد متناسب با فطرت انسان‌ها جهت تأمین نیازهای ضروری زندگی آنها ضروری است. با توجه به پیشرفت فناوری و لزوم تأمین مایحتاج جوامع و همچنین هدایت و سعادت افراد جامعه در جهت سیر تکاملی بشر، حکمرانی شایسته امری اجتناب‌ناپذیر است. از همین رو، گزینش شیوه‌ای از حکمرانی با دارا بودن مشروعیت الهی و مقبولیت و نصرت مردمی به‌صورت تؤامان، خواست همة ملت‌هاست. در این تحقیق کیفی آمیخته با استفاده از روشهای فراترکیب و تحلیل محتوا، به تحلیل کیفیِ محتوای مطالعات اولیه پرداخته و یافته‌ها و نتایج مطالعات دیگر تحلیل و تشریح شده است، تا دانش موجود را ارتقاء و دیدگاه جامع و گسترده‌ای را نسبت به این موضوع فراهم کند. سپس با احصاء مولفههای حکمرانی متعالی، نحوة تأثیر آنها بر کارایی، اثربخشی و کارآمدی حکومت و نیز مقبولیت و رضایتمندی عمومی بررسی گردیده است. براساس نتایج حاصله، در صورت اجرای حکمرانی متعالی در مقیاس‌های گوناگون جغرافیایی با مولفههای بدست آمده، ارتقاء اقتدار ملی جمهوری اسلامی ایران در دو چهرة بیرونی و درونی امری حتمی و غیرقابل انکار است.
