بررسی قابلیت ها و موانع توسعه استان کرمانشاه از رهیافت جغرافیای سیاسی

نوع مقاله : پژوهشی -مطالعه موردی

نویسندگان

• محمد رئوف حیدری فر ¹
• داود محسنی پور ²

¹ دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

² کارشناس ارشد جغرافیای‏ سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

https://doi.org/10.22067/pg.2021.69115.1025

چکیده

استان کرمانشاه در غرب کشور ایران قرار دارد که علی‌رغم پتانسیل‏ های متعدد خود مانند مرز طولانی، مرکزیت غرب کشور، اقلیم، خاک، پوشش گیاهی مناسب، منابع آب سطحی و زیرزمینی، نیروی کار فراوان، تمدن غنی و آثار تاریخی و باستانی قبل و پس از اسلام، جاذبه‏ های گردشگری و ذخایر طبیعی و معدنی فراوان ، منابع فسیلی مانند نفت و گاز و ... ؛ ازنظر سطح توسعه در شرایط مطلوبی قرار ندارد. سؤال اصلی پژوهش این است که چرا تمامی پتانسیل‏ های فوق نتوانسته استان کرمانشاه را به سطح استانداردی از توسعه برساند؟ کدام موانع استان را از توسعه عقب نگاه داشته و راه‌حل غلبه بر آن چیست؟ هم‌چنین بهره‌مندی هریک از شهرستان‏های استان از میزان توسعه چقدر است و چه رابطه‌ای با فاصله از مرکز استان دارد؟ برای پاسخ دادن به سؤالات فوق، از داده‏ ها و اطلاعات آماری و توصیفی، منابع کتابخانه‌ای، اینترنتی و نظریات کارشناسان استفاده شد و داده‏ های به‌دست‌آمده بر اساس مدل‏ها و روش‏ های آماری مانند همبستگی اسپرمن، مدل تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل سوات ترکیبی، شاخص HD در نرم‌افزارهای اکسل و SPSS و ARC GIS تحلیل گردید. نتایج نشان داد مهم‌ترین مانع توسعه استان عدم اختصاص بودجه، نبود صنایع زیربنایی و عدم سرمایه‌گذاری از جانب دولت و سایر بازیگران غیردولتی است ،هم‌چنین بهترین استراتژی برای مقابله با شرایط موجود برنامه‌ریزی دولت و بخش‏های خصوصی در راستای احیای کارخانه‏ های تعطیل و نیمه تعطیل، احداث تأسیسات زیربنایی، دریافت بودجه و جذب سرمایه‌گذار خارجی است، تا بتوان کل استان را به سطح مطلوبی از توسعه رساند. زیرا توزیع شاخص‏ های توسعه انسانی در استان به‌طور یکسان صورت نگرفته است و عموماً شهرستان‏ های غربی استان ازنظر توسعه محروم‌تر هستند و این مسئله رابطه‌ای با بعد مسافت از مرکز استان ندارد.

کلیدواژه‌ها

• قابلیت‏ها و موانع
• توسعه
• استان کرمانشاه
• سوات ترکیبی
• همبستگی اسپیرمن
• شاخص توسعه انسانی

مراجع

1. Akhbari, M., Khamparvar, A., & Bazleh, A.,(2015). An explanation of Sustainable Political Development, Case Study: Iran. the Journal of Geopolitics,11(3), 33-58.[In Persian]
2. Alisdair Rogers, A., Castree,N., & Kitchin,R., (2013). A Dictionary of Human Geography.Oxford: Oxford University Press.
3. Amin Bidokht, A.A., (2006). The Ranking in Level of Development among Counties of Semnan Province, the Journal of Progress in Geographical Education, 21(1), 16-23.[In Persian]
4. Amini, M.S., & Khaledi, K.,(2009). Measuring and analyzing the development level of rural areas in Kurdistan province using factor analysis and numerical taxonomy methods, The Journal of Agriculture and Development, 17(67), 179-21.[In Persian]
5. Arabi, H. & Lashkari, A., (2004). Development in the mirror of developments. Tehran: SAMT Publication.[In Persian]
6. Asaiesh, H.,(2004). The Principals and Methods of Rural Planing. Tehran; University of Payame Noor Publications..[In Persian]
7. Chambers (2014).The Chambers Dictionary (13th Edition): The English dictionary of choice for writers, crossword setters and word lovers. ,London: John Murray Press.
8. Eversole, R., (2014). knowledge partnering for community development. London: Routledge.
9. Fahtolahi, J., Kafili, V., & Tagizadeh, A.(2017). The development gap of Iran's provinces. The Journal of Development and Planning Economy, 5(9),99-118.[In Persian]
10. Fani, Z., (2014). Small cities: another approach in regional development. Tehran: Azarakhsh Publication.[In Persian]
11. Ghalibaf, M.B., & MirzadehKohshahi, M.,(2009). Causes and obstacles to the development of Abu Musa Island. The Journal of Geography, 7(20- 21), 7-24.[In Persian]
12. Gharabaghian, M., (2004). The Economics of Development and Progress. Tehran: Ney Publicatio.[In Persian]
13. HoseinZadeh Dalir, K., (2014). Regional Planing. Tehran: SAMT Publication..[In Persian]
14. Izadi, R., (2017). The role of Security in Sustainable Development of Borderland Cities, Case Studey: Torbate Jam. Msc dissertation, Payme Noor University, Tos Center. [In Persian]
15. Khakpoor, B., & Bavanpoori, A.,(2009). Investigation and analysis of inequality in the development levels of Mashhad city areas. The Journal of Science and Development, 16(27), 182-202.[In Persian]
16. Manochehri, B., & Shia, E., (2013). Stratification of the level of socio-economic development of North Khorasan province using TOPSIS model. Urban Manegement Studies, 5(15), 73-84. .[In Persian]
17. Mohammad, M., & Silong, A.D., (2010). leadership roles in community development in Malasia. Journal of Global Business Management, 6(2), 1.
18. Mostafaee, Y.,(2012). Security of border cities and geopolitical dimensions. National Conference on Border Cities and Security, Challenges and Approaches. Zahedan: University of Sistan and Baluchistan .[In Persian]
19. NazmFar, H., Alibakhshi, A., & Bakhtar, S.,(2015). Spatial analysis of regional development of Kermanshah province using multi-criteria decision making models. Applied Research of Geographical Sciences (Geographical Sciences), 15(36),229-251.[In Persian]
20. Planning Deputy of Kurdistan Provincial Government (2016). Statistical yearbook. [In Persian]
21. RoknodinEftekhari, A., PapoliYazdi, M.H., & Abdi, E., (2009). Evaluating the economic effects of border markets, reflections of the development of border areas; Case study: Sheik Saleh border market, Salas Babajani city, Kermanshah province. The Journal of Geopolitics, 4(12), 82-109.[In Persian]
22. Saadati JafarAbadi, H., (2012). Theoretical foundations and theoretical perspectives in the security and development of border cities. National Conference on Border Cities and Security, Challenges and Approaches, the University of Sistan and Baluchistan. [In Persian]
23. Saee, A., (2009). Educational development and electoral participation: a case study of Iran's ninth presidential election. The Journal of Social Sceince, No 45, 1-23. .[In Persian]
24. saiesh, H., (2004). The Principals and Methods of Rural Planing. Tehran; University of Payame Noor Publications..[In Persian]
25. SardarShahraki, A.. Karim, M.H., & Shikhtabar, M. (2012). Determining the development levels of the rural areas of Kamiyaran. The Journal of Village and Development, 16(82), 116- 126.[In Persian]
26. Sarwar, R., Rashidi, A., & Hesari, E.,(2012). Measuring the level of development of the economic-social structures of the cities of East Azarbaijan province. The Journal of Geography, 10(35), 57-82.[In Persian]
27. Sedigh, M., Sedigh, M., & Akbari, M., (2016). Investigating factors affecting the security of border cities in West Azerbaijan Province . The Journal of Borderland Technology and Sciences, 7(2), 1-22.[In Persian]
28. Taghvaei, M., & Bahari, E., (2011). Leveling and measuring the degree of development of the cities of Mazandaran province using the factor analysis model and cluster analysis. The Journal of Geography and Environmental Planing, 23(4), 15-38.[In Persian]
29. Todaro, M., (2012). Economic development in the third world. Tehran: Kohsar Publisher..[In Persian]
30. Zarabi, A., Baba Zali, N., & A., (2017). Identifying the key factors affecting regional underdevelopment (case study: Kohgiluyeh and Boyer Ahmad provinces). The Journa of regional Planning, 7(26), 25-41.[In Persian]