با همکاری انجمن ژئوپلیتیک ایران

نوع مقاله : مقالات علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 پیام نور سنندج

چکیده

اندیشه حمایت از حقوق‌بشر از دیرباز برای مبارزه در برابر ستم و بی‌عدالتی همواره موردتوجه بوده است که دارای مفاهیم بنیادین از جمله «حق حیات، منع شکنجه، منع برده‌داری، منع تبعیض نژادی، آزادی بیان و عقیده اجتماعی و مذهبی، نوع پوشش، حق اشتغال و...» می باشد، حق حیات، مهمترین و برجسته‌ترین حق بشریت است که از طریق مداخله بشردوستانه مورد حمایت دولت‌های مختلف قرارمی‌گیرد. در میان مداخلات صورت گرفته از سوی کشورها در فضاهای جغرافیایی می‌توان به مداخله بشردوستانه اشاره کرد. کشورها و حکومت‌ها همواره برای دستیابی به مقاصد و منافع ملی مختلف خود و متناسب شرایط و موقعیت کشورهای دیگر، به مداخله در امور داخلی و خارجی آنان می‌پردازند. به نظرمی‌رسد که این مداخلات بشردوستانه تا حدقابل‌توجهی تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله عوامل ژئوپلیتیک صورت می‌گیرد. براین‌مبنا، تحقیق حاضر با هدف شناخت مولفه‌های ژئوپلیتیک مؤثر بر مداخلات بشردوستانه مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه یافته‌های کتابخانه‌ای و میدانی به انجام رسیده است. بررسی‌های صورت گرفته نشان دهنده آن است که به صورت کلی 47 عامل در مداخله بشردوستانه برگرفته از نظریات و دیدگاه‌های مختلف، مؤثر می‌باشند. این مولفه‌های ژئوپلیتیک را می‌توان در قالب ابعاد جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی و جمعیتی تقسیم بندی کرد. براساس یافته‌های میدانی از میان این 47 عامل 28 عامل جزء مؤلفه‌های (عوامل) ژئوپلیتیک مؤثر بر مداخله بشردوستانه محسوب می‌گردد و بقیه عوامل مؤثر بر مداخله بشردوستانه غیرژئوپلیتیک محسوب می‌گردند. در مجموع می‌توان گفت مداخله بشردوستانه تحت تأثیر مولفه‌های مختلف ژئوپلیتیک صورت می‌گیرد که حکومت‌ها با شناخت و آگاهی از این مولفه‌ ها می‌توانند متناسب با آنها، منافع و اهداف کشور مداخله شونده و کشور مداخله‌گر را تدوین نمایند.

کلیدواژه‌ها

1. Abbasi, M. (2014). Humanitarian Intervention and International Law, Tehran: Imam Sadiq University. [In Persian].
2. Azami, H. & FereshtehManesh, T. (2012). Strategic Navy for the Development of Makran Coast, the First Conference on the Development of Makren Coasts and the Authority of the Islamic Republic of Iran. [In Persian].
3. Cohen, S.B. (1976). Themeryence of a new second order of power in the international system in unclear and near nuclear countries, Mar Wanschu.
4. Ebrahimi, N. (2010). The Transformation of the Concept of Humanitarian Intervention in International Relations and Security Studies, Tehran: Strategic Studies Institute. [In Persian].
5. Ezati, E. (2003). Ph.D. lecturer of political geography, University of Tehran. [In Persian].
6. Ezati, E. (2011). Geopolitics, Tehran: SAMT. [In Persian].
7. Ghamat, J. (2009). Middle East position in geopolitical thought, Daneshname, 1(5), Spring.pp. 91-100. [In Persian].
8. HafezNia, M.R. (2011). Geopolitical Principles and Concepts, Mashhad: Papeli Publications. [In Persian].
9. Jackson, R. & Sorenson, G. (2011). An Introduction to International Relations, Translation: Zakarian, Koolahi and Taghizadeh, Tehran: Mizan Publications. [In Persian].
10. Javadi Arjmandi, M.J., Karami Ghahroodi, M. & Akhbari, M. (2015). The Evolution of US Foreign Policy toward Afghanistan Based on Geopolitics, Quarterly Journal of Political Science, 11(32), Autumn.pp.35-52. [In Persian].
11. Karami, J. (1996). United Nations Security Council and Humanitarian Intervention, Tehran: State Department of Publishing and Printing. [In Persian].
12. Kazemi, A.A. (1999). International Relations in Theory and Practice, Tehran: Gomes Publishing. [In Persian].
13. Mansoori, A. (2007). Geopolitics and National Interests of the Islamic Republic of Iran, Journal of Growth of Geography Education, 22(2). [In Persian].
14. Mirhaydir, D. & Hamidineia, H. (2006). Comparison of Political Geography and International Relations in Methodology and Concepts, Geopolitical Quarterly, 2 (1).1-41. [In Persian].
15. Mirhaydir, D. (2012). The Foundations of Political Geography, Tehran: SAMT. [In Persian].
16. Mirhaydir, D. (2013). The principles and basics of geopolitics, Tehran: Amir Kabir. [In Persian].
17. Mofidi Ahmadi, H. (2015). The dissemination of human rights norms from the perspective of International Relations Theories (Case Study: Support Doctrine Responsibility), Journal of Political Studies, 7(27), Spring. [In Persian].
18. North Holand Publishing (1970). Encyclopedia of public Intrnational law, The Hague: Vol 3 & 10.
19. Parekh, B. (1997). Rethinkiny Humanitaraian Intervention, International Science Reviwe.
20. Parsai, I. (2015). Explaining the Geopolitical Factors Influencing Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran. Ph.D. Thesis Tarbiat Modares University. Tehran. [In Persian].
21. PishgahiFard, Z. & Ghodsi, A. (2009). Geopolitical Role in Geopolitical Thoughts, Amiyah Journal,) 7(. [In Persian].
22. Qavam, A.A. and Najafi Sayar, R. (2013). Promote the concept of humanitarian intervention in the context of theories of international relations with an emphasis on English school, International Relations Research, quoted: Finnemore,Moraha(1996), Constractive Norms of Humanitaraian Intervention, in the CultureNationalsecurity: Norms and Iden tities in World Politics, Edited by Peter Kartenstein, NewYork: Colombia University Press. [In Persian].
23. Qavam, Abdul Ali. (2011). Politics, Tehran: SAMT. [In Persian].
24. Qawam, A.A. (2015). Principles of Foreign Policy and International Politics quoted: Keyley, C. (Ed), Contro Versiesin in International Relations: Realisem and the Neoliberal Challeng, New York: St. Martins(1995). [In Persian].
25. Rahimi, H. (2013). Geopolitical Theories, Tehran: Selection Publishing. [In Persian].
26. Rashidi, M. & Ghamari, A. (2014). Introduction to the geography of international politics, the analysis of spatial capital, impenetrability and geographic practices in the emergence of political and international behaviors, Tehran: Erfan Publication. [In Persian].
27. Safai, H. (1990). Issue of Intervention in Other Countries, Legal Journal, No. 9, Bahar. [In Persian].
28. Safavi, S.R. & Sheikhani, A.M. (2010). United States Short-Term and Long-Term Objectives in the Military Invasion of Afghanistan, Human Resource Quarterly, 2(3), Summer. [In Persian].
29. SariolGhalam, M., Bakhshi, A. & Sadjadpour, S. K. (2006). Geopolitical Transformation of the War to the Geopolitics of Peace (Case Study: The Impact of South African Foreign Policy on Regional Security in the Period of Apartheid and beyond), Geopolitical Quarterly, 2(3&4), autumn and winter. [In Persian].
30. Zanganeh, H. (2004). The concept of sovereignty, retrived from www.hassani.org. [In Persian].
CAPTCHA Image