با همکاری انجمن ژئوپلیتیک ایران

نوع مقاله : مقالات علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اسلام معاصر، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

اسامی جغرافیایی در طول تاریخ همواره در معرض تغییروتحول بوده است. بعد از تشکیل دولت - ملت‌های مدرن در خاورمیانه و رواج ملی‌گرایی در این منطقه، در راستای ملت‌سازی در تمامی کشورهای منطقه نام‌های جغرافیایی نقش مهمی در تعریف هویت ملی آنان ایفا کرده است. این موضوع برای خلیج فارس نیز صدق می‌کند. بیشترین نام مورداستفاده برای خلیج فارس در متون و نقشه‌های تاریخی خلیج فارس بوده است. دراین‌رابطه، علی‌رغم تحقیقات زیادی که در خصوص نام خلیج فارس انجام‌گرفته شده است، به‌ندرت تحقیقات مرتبط دررابطه‌با مدخل خلیج فارس در فرهنگ‌ها و دانشنامه‌های عثمانی انجام شده است.
این پژوهش در تلاش است با روش تحلیلی و توصیفی، به ترجمه و بررسی مدخل‌های مربوط به خلیج فارس در فرهنگ‌ها و دانشنامه‌های معتبر اواخر عثمانی و اوایل ترکیۀ نوین به‌منظور ارائه اطلاعات تاریخی در مورد خلیج فارس بپردازد. در این راستا مدخل‌های مرتبط با خلیج فارس در هفت نمونه از فرهنگ‌ها و دانشنامه‌های عثمانی و ترکیه نوین مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد، مدخل خلیج فارس جایگاه ویژه در متون فوق داشته است و برای نام خلیج فارس، هر دو نام بحر فارس و بصره کورفزی یا خلیج بصره مورد استفاده قرار گرفته و ارجحیتی در استفاده از آن، حداقل در منابع بررسی‌شدة فوق دیده نمی‌شود. ولی خلیج فارس هم قبل و هم در آن دوران و همچنین دوران بعد از عثمانی نیز همیشه مورداستفاده قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

CAPTCHA Image