جغرافیای سیاسی
یاشار ذکی؛ کیومرث یزدان پناه؛ احمد پیشه ور
چکیده
فضا و مکان از جمله مفاهیم و بنیادهای اثرگذار در زیست فردی و جمعی انسان‌ها در مقیاس‌های گوناگون است. با توجه به اهمیت فضا و مکان در تحلیل‌های امنیتی، تحقیق حاضر با روش توصیفی و همبستگی، به تحلیل رابطۀ مکان، فضا و امنیت در استان آذربایجان غربی پرداخته است. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تک‌نمونه‌ای t و برای تحلیل عاملی (مدل معادلات ساختاری) ...
بیشتر
فضا و مکان از جمله مفاهیم و بنیادهای اثرگذار در زیست فردی و جمعی انسان‌ها در مقیاس‌های گوناگون است. با توجه به اهمیت فضا و مکان در تحلیل‌های امنیتی، تحقیق حاضر با روش توصیفی و همبستگی، به تحلیل رابطۀ مکان، فضا و امنیت در استان آذربایجان غربی پرداخته است. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تک‌نمونه‌ای t و برای تحلیل عاملی (مدل معادلات ساختاری) از نرم‌افزار SPSS و Lisrel استفاده شد. میان هر چهار مولفه امنیت با مکان و فضا در آذربایجان غربی همبستگی مثبت و قوی وجود دارد. استان آذربایجان غربی در ایران به دلیل هم‌مرز بودن با جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، ترکیه و عراق از اهمیت استراتژیک قابل توجهی برخوردار است. مرزهای این استان با ترکیه و عراق پیامدهایی برای تجارت فرامرزی، تبادلات فرهنگی و تهدیدات امنیتی بالقوه دارد. همسایگی جغرافیایی استان با کشورهای همسایه و با حوزه‌های ژئوپلیتیکی متفاوت و بل متضاد به پیچیدگی ژئوپلیتیکی آن می‌افزاید؛ زیرا به یک نقطه کلیدی در روابط ژئوپلیتیکی و نیز منافع متعارض منطقه‌ای تبدیل می‌شود. از این رو، افزایش مقادیر و ضرایب امنیت (در چهار مولفه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و اکولوژیکی) منجر به افزایش تعلق و هویت مکانی در میان شهروندان این استان می‌شود. افزایش تعلق به مکان، علاوه بر فراهم کردن زمینه‌های مشارکت بیشتر شهروندان در راستای توسعه پایدار، باعث کاهش گسل‌های سرزمینی و قومی نیز می‌شود و به صورت لایه‌ای نرم‌افزاری و فرهنگی، امنیت پایدار را تقویت و تسهیل می‌کند.
فهیمه مروجی راد؛ هادی اعظمی؛ سیّد هادی زرقانی
چکیده
مدیریت سیاسی فضا فرآیندی است که به صورت آگاهانه انجام می گیرد و به ساختار سیاسی یک کشور نظم خاصی می دهد. مدیریت سیاسی فضا به منظور ساماندهی قلمرو سرزمینی و بکارگیری مؤثر نیروهای مادی و معنوی برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده. روش پژوهش مورد نظر توصیفی تحلیلی است. شیوه جمع آوری داده‌ها به دو گونه اسنادی و میدانی صورت گرفته است. برای ...
بیشتر
مدیریت سیاسی فضا فرآیندی است که به صورت آگاهانه انجام می گیرد و به ساختار سیاسی یک کشور نظم خاصی می دهد. مدیریت سیاسی فضا به منظور ساماندهی قلمرو سرزمینی و بکارگیری مؤثر نیروهای مادی و معنوی برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده. روش پژوهش مورد نظر توصیفی تحلیلی است. شیوه جمع آوری داده‌ها به دو گونه اسنادی و میدانی صورت گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در این پژوهش از نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. نتایج در بعد " زیست محیطی " نشان داد که بیش ترین سطح میانگین به شاخص "کنترل منابع ابی" با میزان "3.58"، در بعد " مدیریتی" به شاخص "وضعیت فعال بودن بازارچه های مرزی" با میزان "3.91"، در بعد " اقتصادی " به شاخص "توسعه جاذبه های گردشگری" با میزان "3.54"، در بعد " کنترل قاچاق " به شاخص "کنترل قاچاق سوخت در مناطق مرزی" با میزان "3.01"، در بعد "مشارکت های مردمی" به شاخص "جذب مشارکت های مردمی در شناسایی قاچاقچیان مرزی" با میزان "3.54"؛ در بعد "اجتماعی" به شاخص "کنترل فقر بین ساکنان مناطق مرزی " با میزان "3.83"، در بعد " عوامل سیاسی و نظامی " به شاخص "کنترل رفت و آمدهای غیرقانونی" با میزان "3.54"، در بعد " زیرساخت ها " به شاخص "استقرار زیر ساخت های خطوط انتقال برق به ساکنان در مناطق مرزی" با میزان "3.52" و در بعد " امنیت " نتایج نشان داد که بیش ترین سطح میانگین به شاخص "میزان کنترل درگیری های نظامی" با میزان "3.98" تعلق یافته است.
میرنجف موسوی؛ محمد ویسیان؛ حکیمه خلیفی پور
چکیده
از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده امنیت یک جامعه، وجود نابرابری‌های فضایی بین مناطق مختلف جغرافیایی آن است. این نابرابری‌های توسعه‌ای، شکاف‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را عمیق‌تر می‌کند. دراین‌بین مناطق مرزی کشور با مشکلات بسیاری ازجمله: خالی شدن سکنه، مهاجرت مرزنشینان، جدای گزینی از برنامه‌های توسعه کشور، عدم امنیت پایدار و... ...
بیشتر
از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده امنیت یک جامعه، وجود نابرابری‌های فضایی بین مناطق مختلف جغرافیایی آن است. این نابرابری‌های توسعه‌ای، شکاف‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را عمیق‌تر می‌کند. دراین‌بین مناطق مرزی کشور با مشکلات بسیاری ازجمله: خالی شدن سکنه، مهاجرت مرزنشینان، جدای گزینی از برنامه‌های توسعه کشور، عدم امنیت پایدار و... مواجه‌اند که این امر ضرورت انجام مطالعات علمی و نظم‌بخشی به تصمیم‌گیری از طریق تدوین و اولویت بندی راهبردها و برنامه‌های توسعه کارآمد در چارچوب آمایش مناطق مرزی را انکارناپذیر می‌سازد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و میدانی (بر اساس پرسشنامه) در قالب طیف لیکرت است. در این پژوهش بر اساس نظرات کارشناسان نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای امنیت پایدار در منطقه در قالب مدل SWOT مطالعه، شناسایی و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که وضعیت توسعه امنیت پایدار استان کردستان از الگوی تهاجمی (SO) تبعیت می‌کند. با توجه به تعریف این الگو، باید راهبردهایی را اتخاذ کرد که با بهره‌گیری از نقاط قوت درصدد بهره‌برداری از فرصت‌ها برآییم و بتوانیم به توسعه پایدار امنیت دست‌یابیم. درنهایت از روش QSPM با توجه به شرایط فعلی، اولویت‌بندی راهبردهای مناسب در جهت آمایش مناطق مرزی مشخص گردید. یافته‌های حاصل از اولویت بندی راهبردها نشان می‌دهد که از بین راهبردهای تدوین‌شده بالاترین جذابیت مربوط به آماده‌سازی حداکثری نیروی انتظامی جهت مقابله با ناامنی‌های احتمالی با نمره 65/6 است و پایین‌ترین جذابیت به راهبرد مبارزه با اشرار و قاچاقچیان در سطح استان با نمره 15/5 تعلق دارد.
