محمدرضا علیزاده؛ حیدر لطفی؛ عزت اله عزتی
چکیده
شهرها همیشه مراکز ابداع، نوآوری و خلّاقیت هستند. ریچارد فلوراید معتقد است شهرها ظرف بروز خلّاقیت هستند که همیشه چرخ‌های حرکت، تمرکز و هدایت انرژی خلّاق بشر بوده‌اند. کیفیت زندگی در شهر، به‌طور مستقیم متأثر از نوع نگاه به مسائل شهری است. خلّاقیت شهری به‌عنوان یک رویکرد راهبردی می‌تواند کیفیت زیستن در شهر را تحت تأثیر فراوان قرار ...
بیشتر
شهرها همیشه مراکز ابداع، نوآوری و خلّاقیت هستند. ریچارد فلوراید معتقد است شهرها ظرف بروز خلّاقیت هستند که همیشه چرخ‌های حرکت، تمرکز و هدایت انرژی خلّاق بشر بوده‌اند. کیفیت زندگی در شهر، به‌طور مستقیم متأثر از نوع نگاه به مسائل شهری است. خلّاقیت شهری به‌عنوان یک رویکرد راهبردی می‌تواند کیفیت زیستن در شهر را تحت تأثیر فراوان قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عضویت در شبکۀ شهرهای خلّاق یونسکو و تأثیر آن بر توسعۀ شهری پایدار در ایران با مطالعۀ موردی شهر اصفهان صورت گرفته است. تحقیق حاضر به‌صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامۀ محقّق ساخته با حجم نمونۀ 384 نفر در بین شهروندان شهر اصفهان در سال 1397 به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انجام‌شده است. در این پژوهش ابزار به‌کاررفته شامل پرسشنامۀ محقّق ساخته شهر خلّاق با سه مؤلفۀ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و توسعۀ شهری پایدار با سه مؤلفۀ اقتصادی، اجتماعی‑فرهنگی و زیست‌محیطی است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از spss استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که عضویت در شبکۀ شهرهای خلّاق بر توسعۀ شهری پایدار در اصفهان مؤثر بوده است. به میزانی که مؤلفه‌های اجتماعی و اقتصادی شهر خلّاق تغییر یابند، توسعۀ شهری پایدار در اصفهان نیز به همان میزان تغییر می‌کند. همچنین یافته‌ها نشان داد که مؤلفۀ اقتصادی شهر خلّاق در اصفهان، از اهمّیّت بیشتری در بین سایر مؤلفه‌های شهر خلّاق در خصوص اثرگذاری بر توسعۀ شهری پایدار در اصفهان برخوردار است.
یاشار ذکی؛ حسن کریمی؛ محمدباقر قالیباف؛ جواد اطاعت
چکیده
حوضۀ مدیترانه نام منطقه بزرگی در اطراف دریای مدیترانه است. این حوضه شامل دریای مدیترانه و مناطق قارّهای نزدیک به ساحل جنوب اروپا، شمال آفریقا و شرق مدیترانه است. مهم‌ترین بخش حوضۀ مدیترانه که در کمربند شکنندۀ خاورمیانه نیز واقع شده است، «شرق مدیترانه» است. این حوزه کانون رقابت سه قدرت ایران، ترکیه و عربستان است. ایران از همان ...
بیشتر
حوضۀ مدیترانه نام منطقه بزرگی در اطراف دریای مدیترانه است. این حوضه شامل دریای مدیترانه و مناطق قارّهای نزدیک به ساحل جنوب اروپا، شمال آفریقا و شرق مدیترانه است. مهم‌ترین بخش حوضۀ مدیترانه که در کمربند شکنندۀ خاورمیانه نیز واقع شده است، «شرق مدیترانه» است. این حوزه کانون رقابت سه قدرت ایران، ترکیه و عربستان است. ایران از همان آغاز پیروزی انقلاب اسلامی بر شرق مدیترانه متمرکز شده و این منطقه یکی از کانون‌های نفوذی ایران است. سه کشور سوریه، لبنان و فلسطین اشغالی هسته اصلی ژئوپلیتیکی ایران در شرق مدیترانه هستند. در این پژوهش که روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی بوده و برای جمعآوری اطلاعات از منابع مکتوب و اینترنت استفاده شده، در پاسخ به این سؤال که شرق مدیترانه چه تأثیری بر قلمروسازی ژئوپلیتیکی ایران در جنوب غرب آسیا دارد؟ میتوان گفت که شرق مدیترانه جایگاه ژئوپلیتیکی مهمی در قلمروسازی ایران در جنوب غرب آسیا و نهایتاً رهبری آن بر جهان اسلام دارد.یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که موقعیت شرق مدیترانه در ساحل دریای مدیترانه، نزدیکی به تنگههای جبل‌الطارق و سوئز، وجود اقلیت‌های شیعه در سوریه و لبنان، تنها کشورهای نزدیک به ایران در اتخاذ سیاست‌های منطقهای و جهانی، مکمل ژئوپلیتیکی ایران در تسلط بر بخش مرکزی جهان اسلام، مسیر انتقال انرژی ایران و عراق به اروپا و نهایتاً خاک‌ریز ایران در مقابله با اسرائیل عوامل ژئوپلیتیکی مهمی هستند که سیاست منطقهای ایران را در شرق مدیترانه توجیه میکنند؛ بنابراین میتوان گفت که قلمروسازی ژئوپلیتیکی ایران در شرق مدیترانه، امری واقعگرایانه و در راستای تأمین منافع ملی ایران است.
آرش قربانی سپهر؛ محسن جان پرور
چکیده
پژوهشحاضر با نگرشی فلسفی در پی پاسخ به دو پرسش مطرح در حوزة جغرافیای سیاسی فضای شهر است؛ 1- مفهوم جغرافیای سیاسی فضای شهر چیست؟ 2- قلمرو معرفتی جغرافیای سیاسی فضای شهر چگونه تبیین میشود؟. در این پژوهش برای تحلیل اطّلاعات بیان‌شده، از روش توصیفی‑تحلیلی بهره گرفته شده است. در پاسخ پرسش اوّل میتوان گفت، جغرافیای سیاسی فضای شهر شاخهای ...
بیشتر
پژوهشحاضر با نگرشی فلسفی در پی پاسخ به دو پرسش مطرح در حوزة جغرافیای سیاسی فضای شهر است؛ 1- مفهوم جغرافیای سیاسی فضای شهر چیست؟ 2- قلمرو معرفتی جغرافیای سیاسی فضای شهر چگونه تبیین میشود؟. در این پژوهش برای تحلیل اطّلاعات بیان‌شده، از روش توصیفی‑تحلیلی بهره گرفته شده است. در پاسخ پرسش اوّل میتوان گفت، جغرافیای سیاسی فضای شهر شاخهای سامانمند (سیستماتیک) از جغرافیای سیاسی است که به مطالعه و شناخت کنش بُعد سیاسی انسان با فضای شهر میپردازد، لذا این مطالعه با هدف به‌سامان شدن فضای شهر [زیست شهری] صورت میگیرد. همچنین در پاسخ به پرسش دوم باید گفت، قلمرو معرفتی جغرافیای سیاسی فضای شهر را موضوعاتی همچون شهروندان، محدوده و قلمرو، حکومت محلّی‑شهری، مرزها، انتخابات، امنیت، سازماندهی و تقسیمات سیاسی، مهاجرت، هویّت، بازیگران، مخاطرات سیاسی، عدالت فضایی، گفتمان، دیپلماسی شهری و جهانی‌شدن، نیروهای مؤثر و حقوق شهروندی در فضای شهر شکل میدهد. در نهایت این موضوعات منجر شد که حوزة تخصصی و مطالعاتی این رشته با سایر رشتههای همپیوند که شهر را مورد مطالعه قرار میدهند، مشخص شود. بر این بنیاد، نتایج پژوهش نشان از آن دارد که شاخة تخصصی نوظهور جغرافیای سیاسی فضای شهر مبتنی بر دیدگاه فلسفه علم، وجودش به‌عنوان یک حوزة تخصصی آکادمیک با شیوه و نگرشی نو به‌منظور ارائۀ برنامه برای به‌سامان شدن فضای شهر [زیست شهری] در کنار سایر حوزههای همپیوند ضرورت دارد.
محمد اخباری؛ محمد بصیری صدر
چکیده
بزرگ‌ترین تهدید زیست‌محیطی امروز گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی است. اثرات تغییر اقلیم منجر به کمبود آب و غذا، بیماری، بیکاری و مهاجرت، فقر، تنش‌ها در خصوص منابع و بی‌ثباتی جهانی میشود. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل اثرات تغییر اقلیم در کشور و تأثیر آن بر توسعۀ پایدار و ژئوپلیتیک است. این مقاله از نوع توصیفی‑تحلیلی با روش پیمایشی ...
بیشتر
بزرگ‌ترین تهدید زیست‌محیطی امروز گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی است. اثرات تغییر اقلیم منجر به کمبود آب و غذا، بیماری، بیکاری و مهاجرت، فقر، تنش‌ها در خصوص منابع و بی‌ثباتی جهانی میشود. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل اثرات تغییر اقلیم در کشور و تأثیر آن بر توسعۀ پایدار و ژئوپلیتیک است. این مقاله از نوع توصیفی‑تحلیلی با روش پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل صاحب‌نظران و متخصصین شاغل در سازمان‌های هواشناسی، محیط‌زیست و پدافند غیر عامل است و پرسشنامه بر اساس شاخص‌های اثرات تغییر اقلیم، توسعۀ پایدار و ژئوپلیتیک طراحی و در بین آنها توزیع گردید. تعداد 60 پرسشنامه جمعآوری شد و پس از اندازه‌گیری پایایی و روایی آن، با استفاده از نرم‌افزار (pls) و تعیین الگوی مناسب، فرضیّۀ تحقیق اثبات گردید. بر اساس یافته‌ها، اثرات تغییر اقلیم با توسعۀ پایدار رابطۀ معنادار و معکوس دارد و همچنین کاهش روند توسعۀ پایدار در توان ژئوپلیتیکی کشور تأثیر منفی و معناداری دارد و درنهایت کاهش توسعۀ پایدار در تأثیر تغییر اقلیم بر ژئوپلیتیک نقش میانجی دارد. سپس به‌وسیلۀ «آزمون مقایسه‌ای فریدمن» به اولویّت‌بندی پارامترهای تأثیرگذار تغییر اقلیم در ژئوپلیتیک پرداخته شد که به ترتیب عبارت‌اند از 1- فقر و ناهنجاری‌های اجتماعی 2- خشک‌سالی 3 - مهاجرت. در قسمت پیشنهاد‌ها بر لزوم اجرای روش‌های مؤثر از جمله آبخیزداری و استفاده از انرژی‌های پاک جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای برای سازگاری با اثرات تغییر اقلیم تأکید شده است.
حمید درج؛ حسین مسعودنیا
چکیده
امروزه بحران سوریه به یکی از مهم‌ترین موضوعات بینالملل تبدیل‌شده و توجّه بسیاری از بازیگران منطقهای و فرامنطقهای را به خود معطوف کرده است. در این میان، بررسی رویکرد و منافع سه کشور ایران، ترکیه و عربستان نسبت به این بحران و تلاش هر یک برای شکلدهی به معادلات و نظم منطقهای مطلوب در راستای اهداف و منافع خود و هم‌پیمانان ...
بیشتر
امروزه بحران سوریه به یکی از مهم‌ترین موضوعات بینالملل تبدیل‌شده و توجّه بسیاری از بازیگران منطقهای و فرامنطقهای را به خود معطوف کرده است. در این میان، بررسی رویکرد و منافع سه کشور ایران، ترکیه و عربستان نسبت به این بحران و تلاش هر یک برای شکلدهی به معادلات و نظم منطقهای مطلوب در راستای اهداف و منافع خود و هم‌پیمانان منطقهای حائز اهمّیّت فراوان است. سؤال اصلی مقاله این است که سه کشور ایران، ترکیه و عربستان در قبال تحولات سوریه چه رویکرد و منافعی را دنبال میکنند؟ فرضیّۀ مقاله این است که ایران برای حفظ و افزایش نفوذ راهبردی خود در منطقه شامات بهویژه لبنان، به حمایت از بشار اسد برخاسته است. از طرفی، ترکیه اگرچه در ابتدا رویکرد براندازانه را اتخاذ میکرد؛ اما به خاطر نگرانی از امنیت و ثبات سیاسی خود ناشی از تحولات منطقه کردستاننشین سوریه، هماکنون سیاست همکاری و همراهی با ایران و روسیه را در پیش گرفته و برای حل بحران سوریه و آیندۀ این کشور، راهحل دیپلماتیک را دنبال می‌کند. همچنین عربستان برای مقابله با نفوذ منطقهای ایران و گسترش گفتمان سلفیگری، همچنان سیاست براندازی اسد را دنبال می‌کند. برای تحلیلدادههاازروشتحلیلِکیفیاستفادهشدهاست.
علی ولیقلی زاده؛ امید مبارکی؛ رامین مرادی
چکیده
امروزه مهاجرت در کشورهای درحال‌توسعه به یک امر چشمگیر تبدیل شده و در ایران نیز تهران به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر کشور و به علّت تمرکز امکانات و خدمات، جاذبترین مکان برای مهاجرین قومی از اقصی نقاط کشور محسوب میشود. بااینوجود، ازلحاظ سیاسی‑امنیتی، ابراز رفتارهای فرهنگی‑هویّتی مختلف و حتّی متعارض از سوی مهاجران قومی در کلان‌شهر ...
بیشتر
امروزه مهاجرت در کشورهای درحال‌توسعه به یک امر چشمگیر تبدیل شده و در ایران نیز تهران به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر کشور و به علّت تمرکز امکانات و خدمات، جاذبترین مکان برای مهاجرین قومی از اقصی نقاط کشور محسوب میشود. بااینوجود، ازلحاظ سیاسی‑امنیتی، ابراز رفتارهای فرهنگی‑هویّتی مختلف و حتّی متعارض از سوی مهاجران قومی در کلان‌شهر تهران می‌تواند باعث تضعیف یکپارچگی اجتماعی‑فرهنگی شهر شود و حتّی امنیت اجتماعی آن را به چالش بکشد که این امر برای ساکنان مهاجر آذربایجانی به‌عنوان بزرگ‌ترین گروه قومی مهاجر در تهران نمود بیشتری دارد. لذا، این پژوهش سعی دارد با روش توصیفی‑تحلیلی، رفتارهای هویّتی و رابطۀ بین حس تعلّق به هویّت قومی و ملّی را در میان ساکنان مهاجر آذربایجانی کلان‌شهر تهران (منطقۀ 10 تهران) مورد مطالعه قرار دهد. درمجموع، طبق یافتههای این پژوهش، رفتارهای هویّتی ساکنان مهاجر آذربایجانی، علیرغم گرایش به هویّت قومی، به خاطر سابقه طولانی علاقهمندی آذربایجانیها به کشور و هویّت ملّی، بیشتر در راستای همگرایی با هویّت ملّی است.
