با همکاری انجمن ژئوپلیتیک ایران

نوع مقاله : مقالات علمی -پژوهشی

نویسندگان

1 مجلس شورای اسلامی

2 دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی جایگاه و نقش قوه مقننه در سیاست خارجی، به مطالعه موردی مجلس شورای اسلامی ایران و کنگره ایالات متحده آمریکا می‌پردازد. در عصر حاضر که پیچیدگی‌های روابط بین‌الملل و چالش‌های ژئوپلیتیک افزایش یافته، نقش نهادهای قانونگذار در شکل‌دهی و نظارت بر سیاست خارجی اهمیت دوچندان یافته است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد تطبیقی، به بررسی چارچوب‌های قانونی، ساختارها و مکانیسم‌های تأثیرگذاری هر دو نهاد در بازه زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳ پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که علی‌رغم وجود تفاوت‌های ساختاری و حقوقی، هر دو نهاد از طریق ابزارهایی چون تصویب معاهدات بین‌المللی (اصل ۷۷ قانون اساسی ایران)، نظارت بر اجرای سیاست‌ها، تخصیص بودجه و دیپلماسی پارلمانی در سیاست خارجی نقش‌آفرینی می‌کنند. با این حال، کنگره آمریکا با برخورداری از اختیارات گسترده‌تر قانونی از جمله اعلان جنگ و کنترل بودجه، تأثیر عمیق‌تری بر سیاست خارجی دارد، در حالی که مجلس شورای اسلامی با محدودیت‌های ساختاری و قانونی متعددی مواجه است. این پژوهش با ارائه راهکارهایی همچون تقویت کمیته‌های تخصصی و بهبود سازوکارهای نظارتی، بر اهمیت تعامل سازنده قوای مقننه و مجریه در راستای ارتقای کارآمدی سیاست خارجی تأکید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

CAPTCHA Image