تحلیل چالش‌های سازمان‌های مردم‌نهاد(سمن‌های) زیست محیطی در ایران با نظریه جامعه منشوری ریگز

نوع مقاله : مقالات علمی -پژوهشی

نویسندگان

• روح اله اسدی ¹
• هدیه حسن نیا بدرآباد ²

¹ استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

https://doi.org/10.22067/pg.2021.27341.0

چکیده

امروزه، سازمان‌های غیردولتی[1] (NGO) به‌طور فزاینده‌ای در کنار دولت در فرآیندهای توسعه به ذینفعانی مهم تبدیل‌شده‌اند. با افزایش مشکلات محیط‌زیست در ابعاد مختلف آن در ایران، سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن) زیست‌محیطی نیز گسترش‌یافته‌اند. این مقاله با روشی توصیفی _ تبیینی تلاش دارد بررسی نسبتاً جامعی از مشکلات این نهادها در کشور ارائه داده و نتایج آن را با نظریه جامعه منشوری ریگز[2] تحلیل نماید. جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت اسنادی و پیمایشی در قالب پرسشنامه‌ای با هفت بُعد و 45 گویه بوده است. نتایج نشان می‌دهد بیشترین مشکلات در رابطه‌ی سمن‌ها با نهادهای دولتی و عمومی (با میانگین 4.29) و پس‌ازآن در ابعاد قانونی (با میانگین 4.25)، ساختاری (با میانگین 4.20) و مدیریتی (با میانگین 4.17) هست. از سوی دیگر مشکلات گفته‌شده، در درون سمن‌ها و بین‌ سمن‌ها نیز مشکلاتی را به وجود آورده است که نتوانسته‌اند آن‌گونه که باید، در راستای اهداف خود گام بردارند و درگیر مسائل درونی خود نیز شده‌اند. با توجه به مقدار آماره KMO برابر با 80/0 و سطح معنی‌داری کمتر از 05/0 در آزمون بارتلت، انجام تحلیل عاملی بر روی متغیرها امکان‌پذیر بوده و متغیرها امکان عامل شدن را داشته‌اند. عامل‌های نهایی نیز توانسته‌اند میزان واریانس بیشتر از 50/0 را برای هر متغیر تبیین کنند. با توجه به سه ویژگی اصلی نظریه جوامع منشوری ریگز (ناهمگنی، فرم‌گرایی و تداخل عملکردی) و مشکلات سمن‌های زیست‌محیطی می‌توان گفت که در کشورهایی که با ضعف تاریخی شاخص‌های مردم‌سالارانه و ساختار بسیط و متمرکز سیاسی مواجه هستند، اساساً وجود سازمان‌های غیردولتی، خوشایند چنین ساختارهایی نیست. ازاین‌رو قوانین و مقررات و نیز ساختار دولتی و سازمانی حمایت چندانی از شکل‌گیری، تقویت و توسعه این تشکل‌ها انجام نمی‌دهند. از سوی دیگر وقتی ساختارهای قانونی حمایت کافی از فعالیت سمن‌ها نداشته باشند و مسیرهای قانونی مشخص در فرایند فعالیت این نهادها وجود نداشته باشد، اعمال سلیقه از سوی افراد در دستگاه‌های دولتی افزایش پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• سازمان‌های غیردولتی (سمن‌های) زیست‌محیطی
• ایران
• جامعه منشوری
• ریگز

مراجع

1. A.A. (2011). The widespread challenges of NGOs in developing countries: Case studies from Iran. International NGO Journal, 6(9), 197-202.
2. Cundling, L. & others. (2002). Environmental Law. (Habibi, M.H, Trans.). Second edition. Iran, Tehran: University of Tehran Press. [In Persian]
3. Danaeefard, Hassan. (2013). Towards an Understanding of the Political Dowry Theory in the Public Sector: Theoretical Foundations, Conceptual Narrative, and Institutional and National Implications. Strategic Management Thought, 7(1), 5-31. [In Persian]
4. Environmental Protection Organization. (2020). Retrieved from: https://eec.doe.ir/portal/home/?176152/. [In Persian].
5. Ghamami, M. & other. (2018). Government Support Commitments to Environmental nongovernmental Organizations in the Iranian Legal System. Islamic Law Research Journal, 19(48), 397- 420. [In Persian]
6. Ghavamabadi, M. H. (2011). Prevention and Repression of the Environment Offences under the Protection of NGOs actions in Iranian Law System. The Judiciarys Law Journal, 75(75), 199-225. [In Persian]
7. Habibi, A. (2013). Society and statistical sample and sampling formulas, Retrieved from: https://parsmodir.com/db/research/sampling-method.php. [In Persian].
8. Islamic Parliament Research Center of The Islamic Republic of IRAN (2015). The position of the environment in the country's development programs, Report No.14555.
9. Islamic Parliament Research Center of The Islamic Republic of IRAN (2019). Review the performance of general policies regarding the environmental sector, Report No.16720.
10. Jalali, M. and others. (2018). Analysis of the Challenges Faced by Environmental Non-Governmental Organizations in Kurdistan Province of Iran. Village and Development, 18 (3), 85-107. [In Persian]
11. Karimi, R. (2015). Easy statistical analysis guide with SPSS. Iran, Tehran: Hengam. [In Persian].
12. Lesani, B. Edalat joo, A. (2017). The Analysis of Institution Model of the Fiftieth Principle of constitutional law under the Protection of Environmental Supporter Governmental and Nongovernmental Organizations. Journal of Environmental Science and Technology, 19 (3). 217- 227. [In Persian].
13. Lopa, F. G. R. & Ahmad, M. M. (2016). Participation of CSOs/NGOs in Bangladeshi climate change policy formulation: co-operation or co-optation?. Development in Practice, 26(6), 781-793.
14. Malekmohammadi, H. (2003). Rereading the theory of Riggs charter societies and problem-solving of public policy in Iran. Law and Political Science, 59, 227-237. [In Persian].
15. Ministry of interior Islamic republic of Iran, (no data). Information of non-governmental organizations, Retrieved from: https://eec.doe.ir/portal/ home/?176152/. [In Persian].
16. Nasiritousi, N. (2019). NGOs and the environment, Routledge Handbook of NGOs and International Relations, edited by Thomas Davies. ProQuest Ebook Central, Routledge
17. Peng, W. S. (2008). A Critique of Fred W. Riggs’ Ecology of Public Administration. Public Administration Quarterly, 32(4), 528-548
18. Pourezat, A. and others. (2017). Identification of Government Sector Strategies Regarding to NGOs along Public Policy Process in Iran; Case study: Environment and Natural Resources Area. Public Policy, 3(2), 91- 116. [In Persian].
19. Ramulu, C. B. (2018) Fred W Riggs’ Ecological Approach to Administrative Theory. Retrived from: https: //epgp.inflibnet.ac.in/epgpdata/uploads/ epgp_ content /S000030PU /P001502/ M016168/ET /146537024115.ET. Fred_W_RiggsCh._Bala_Ramalu.pdf
20. Saadi, M. (2019). Identifying and Analyzing Affecting Factors on the Expansion of Environmental NGOs’ Activities in Rural Areas (Case Study: Chia Green Society in Marivan County). Geography and Development Iranian Journal, 17(55), 211-236. [In Persian]
21. Saraswati, R. (2009). NonGovernmental Organizations, International encyclopedia of human geography. Elsevier, 450-455
22. United Nations Development Programme (UNDP). (2016). Promoting Sustainable Development Through More Effective Civil Society Participation in Environmental Governance, Retrived from: https://ec.europa.eu/ environment/international_issues/pdf/EU_NGOs_publication_20161219. Pdf
23. Wiktorowicz, Q. (2002). The Political Limits to Non-Governmental Organizations in Jordan. World Development, 30 (1), 77-93