جغرافیای سیاسی
سید مهدی موسوی شهیدی؛ عباس خطیبی
چکیده
بررسی منابع آب در خاورمیانه بیان‌کننده عدم تناسب بین توزیع جمعیت و آب شیرین است که موجب بروز کشمکش‌های متعددی بر سر منابع آب گردیده است که این زمینه باعث شکل‌گیری هیدرهژمون بر حوضه‌های آبی مشترک گردیده است که در حال حاضر این در مواردی نظیر «رود اردن» مشاهده می-گردد. بنابراین این این پژوهش با شیوه توصیفی – تحلیلی به‌دنبال ...
بیشتر
بررسی منابع آب در خاورمیانه بیان‌کننده عدم تناسب بین توزیع جمعیت و آب شیرین است که موجب بروز کشمکش‌های متعددی بر سر منابع آب گردیده است که این زمینه باعث شکل‌گیری هیدرهژمون بر حوضه‌های آبی مشترک گردیده است که در حال حاضر این در مواردی نظیر «رود اردن» مشاهده می-گردد. بنابراین این این پژوهش با شیوه توصیفی – تحلیلی به‌دنبال بررسی هیدروهژمون رژیم اسرائیل بر سر رودخانه اردن و پیامدهای آن بر همسایگان می‌‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که رژیم اسرائیل با اشغال مناطق بالادست سرشاخه-های اصلی رود اردن مانند بلندی‌های جولان، دریاچه‌ها، چشمه‌های محلی، انتقال آب به دریاچه بحرالمیت از طریق کانال، احداث چاه‌های عمیق و ممانعت از احداث چاه توسط جوامع محلی سعی بر آن داشته است تا علاوه بر تأمین نیاز آبی خود، مانع از دسترسی مستقیم سایر جوامع به این منابع آبی گردد. این رژیم با بهره‌گیری از هیدروهژمونی نرم و با ایجاد شرایط نامناسب زندگی، جوامع محلی را مجبور به پذیرش قوانین مدنظر در جهت تامین نیازهای استراتژیک خود می‌نماید. مهم‌ترین پیامدهای این اقدامات در کشورهای پیرامون (فلسطین، سوریه، لبنان) عبارت‌اند از اجبار کردن جوامع بومی به مهاجرت به خصوص در بلندی‌های جولان و نوار غزه، مشکلات تامین آب شرب و پیامدهای معیشتی آن، کاهش توان تولید محصولات کشاورزی و حذف رقبا از بازار، اعمال‌نفوذ بر فرهنگ جوامع اطراف از طریق اعمال سازوکارهای اجباری برای بهره‌مندی از آب، مشکلات زیست محیطی و ایجاد بحران هویتی بواسطه گسترش فرهنگ صهیونیسم و زبان عبری.
