جغرافیای سیاسی
رضا ساعی؛ زهرا پیشگاهی فرد؛ یاشار ذکی
چکیده
انتخابات یکی از شاخصه‌های توسعه سیاسی و بیانگر نقش مردم در حکومت است. جغرافیای انتخابات نیز زیر مجموعه‌ای از جغرافیای سیاسی است که جنبه‌های جغرافیایی انتخابات را مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه‌‌‌ای و اینترنتی و استفاده از ابزارهایی نظیر نقشه‌ها، جداول و نمودار‌ها، ...
بیشتر
انتخابات یکی از شاخصه‌های توسعه سیاسی و بیانگر نقش مردم در حکومت است. جغرافیای انتخابات نیز زیر مجموعه‌ای از جغرافیای سیاسی است که جنبه‌های جغرافیایی انتخابات را مورد بررسی قرار می دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه‌‌‌ای و اینترنتی و استفاده از ابزارهایی نظیر نقشه‌ها، جداول و نمودار‌ها، نتایج ادوار ششم تا یازدهم انتخابات مجلس شورای اسلامی در شش حوزه انتخابیه استان تهران را مد نظر قرار داده است تا عملکرد دو جناح سیاسی اصلی کشور و نیز نمایندگان مستقل را در هر یک از حوزه‌های انتخابیه این استان بررسی نموده و میزان نفوذ این جناح‌ها را در حوزه‌های انتخابیه مدنظر مشخص نماید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد با وجود برتری نسبی جناح اصولگرایی در استان تهران، هیچ یک از جناح‌های سیاسی ثبات پیروزی نداشته‌اند و جهت گیری اکثریت حوزه‌های انتخابیه این استان، سیال بوده است. از سوی دیگر آمارهای پژوهش نشان می دهد با افزایش میزان مشارکت، اصلاح طلبان کرسی‌های بیشتری را در اختیار داشته‌اند و از طرفی در دوره‌هایی که اصلاح طلبان کرسی‌های بیشتری در مجلس را بدست آورده‌اند، میزان مشارکت در دوره بعدی کاهش یافته است. الگوهای بدست آمده در این پژوهش می‌تواند در راستای تمرکز و فعالیت بیشتر احزاب در حوزه‌های خاص و عدم صرف هزینه‌های اضافی و گزاف کاربرد داشته باشد. همچنین این پژوهش می‌تواند مورد استفاده مراکز دانشگاهی، تحقیقاتی و پژوهشی قرار گیرد.
مرجان بدیعی ازنداهی؛ زهرا پیشگاهی فرد؛ وحید نجفی نخجوانلو
چکیده
امروزه مفهوم نوین امنیت ملی در مقایسه با مفهوم کلاسیک آن، مؤلفه‌های متعدد داخلی و خارجی سخت و نرم را در برمی‌گیرد. هریک از مولفه‌های جغرافیای ملی، از عوامل اصلی سازنده و پایدار امنیت ملی هر کشور محسوب می‌شوند؛ که می‌توانند ثبات و آرامش و برعکس بی‌ثباتی و چالش امنیتی برای یک کشور فراهم سازند. هدف این مقاله نه تنها چگونگی امنیتی شدن ...
بیشتر
امروزه مفهوم نوین امنیت ملی در مقایسه با مفهوم کلاسیک آن، مؤلفه‌های متعدد داخلی و خارجی سخت و نرم را در برمی‌گیرد. هریک از مولفه‌های جغرافیای ملی، از عوامل اصلی سازنده و پایدار امنیت ملی هر کشور محسوب می‌شوند؛ که می‌توانند ثبات و آرامش و برعکس بی‌ثباتی و چالش امنیتی برای یک کشور فراهم سازند. هدف این مقاله نه تنها چگونگی امنیتی شدن آبهای داخلی ایران است؛ بلکه تاثیرات آن بر امنیت ملی ایران نیزمورد توجه قرار گرفته است. یافتههای پژوهش براساس روش توصیفی–تحلیلی نشان می‌دهد درهم تنیدگی پدیدههای خارجی مانند افزایش دمای زمین طی دو دهه اخیر و تغییر الگوی بارش، و پدیدههای داخلی از قبیل ضعف مدیریت منابع آب، کاهش میزان بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و حفر بیرویه چاه های غیرمجاز طی چهار دهه اخیر، نه تنها به بحرانی شدن وضعیت منابع آب کشور انجامیده است بلکه اعتراضات اجتماعی در استانهای محدوده زاگرس، حوضه آبریز مرکزی و جنوب غربی با محوریت آب را دربرداشته است؛ بطوریکه چالش آبی به تدریج به شکل چالش امنیتی درآمده و و امنیت ملی ایران را متأثر ساخته است.
حسن نورعلی؛ زهرا پیشگاهی فرد
چکیده
نظم ژئوپلیتیک جهانی پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی دچار سیالیت گشت و تغییر ابعاد از ژئواستراتژی به بُعدهای متکی بر اقتصاد و فرهنگ را در دهههای پایانی قرن بیستم شاهد بودیم. در این میان نظریههای ژئوکالچر والرشتاین و برخورد تمدنهایهانتینگتن چندان درست ازآب درنیامد تا شاهد شکل گیری یک نظم ژئوپلی نومیک در قرن بیست و یکم ...
بیشتر
نظم ژئوپلیتیک جهانی پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی دچار سیالیت گشت و تغییر ابعاد از ژئواستراتژی به بُعدهای متکی بر اقتصاد و فرهنگ را در دهههای پایانی قرن بیستم شاهد بودیم. در این میان نظریههای ژئوکالچر والرشتاین و برخورد تمدنهایهانتینگتن چندان درست ازآب درنیامد تا شاهد شکل گیری یک نظم ژئوپلی نومیک در قرن بیست و یکم باشیم که پیشتر از سوی دمکو و وود[1] و افتاب کازی[2] مفهوم پردازی شده بود. نگارندگان با استفاده از اصطلاح آنها، نظریه نوینی را تحت عنوان "ساختار ژئوپلی نومیک نظام جهانی" برای قرن بیست و یکم ارائه می دهند که بر اساس مولفه‌های اقتصاد، سیاست و جغرافیا شکل گرفته است. مقاله حاضر از نوع پژوهش‌های بنیادی و نظری بوده و اطلاعات و مواد اولیه تحلیل به روش کتابخانه‌‌‌ای و با استفاده از کتب و مقالات علمی و همچنین وبگاه‌های معتبر و یا مرجع به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در نظم ژئوپلی نومیک نوین، یک توازن شکننده چندقطبی با محوریت 4 قدرت ایالات متحده، چین، روسیه و هند شکل گرفته است و انرژی و بنادر، به همراه کریدورها و مسیرهای ژئوترانزیتی مولفه‌های ژئوپلی نومیکی هستند که باعث "ثقل جغرافیایی رقابت قدرتی" در آسیای مرکزی-اوراسیا به عنوان "منطقه هسته" ساختار شده است.
