نقش کریدور اقتصادی چین-پاکستان از منظر جایگاه نوین چین در نظام بین‌الملل

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی قادری حاجت ¹
• محمدجواد قهرمانی ²
• ابراهیم خوراسگانی ³

¹ استادیارجغرافیای سیاسی ،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

² دانش آموخته روابط بین الملل، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ کارشناسی ارشد، روابط بین الملل، دانشگاه تهران، تهران، ایران

https://doi.org/10.22067/pg.v4i4.86693

چکیده

ظهور چین به عنوان یک قدرت بزرگ در نظام بین­الملل سبب شده این کشور در سیاست خارجی خود رفتارهای نسبتاً متفاوتی را نسبت به گذشته در پیش بگیرد. مهمترین رفتار چین را می توان در قالب ابتکار کمربند و راه بیان کرد. این ابتکار ضمن دور کردن امکان مواجهه چین با آمریکا در آسیای شرقی، می­تواند موجبات تداوم رشد بیجینگ را نیز در پی داشته باشد. ابتکار «کمربند و راه» خود شامل پروژه­های متعددی است که عمدتاً باعث منجر به تمرکز بیشتر بیجینگ بر مناطق غرب جغرافیایی این کشور می­شود. در این میان، پاکستان به سبب موقعیت جغرافیایی آن که در حاشیه اقیانوس هند و دریای عربی واقع شده نقش حیاتی در سیاست خارجی نوین چین پیدا کرده است. کریدور اقتصادی چین-پاکستان که در سال 2015 آغاز شد به خوبی اهمیت و جایگاه پاکستان و افزایش روابط دو کشور را نمایان می­سازد. این مقاله با روش تحلیلی-تبیینی و با اتکاء بر منابع کتابخانه­ای به دنبال بررسی نقش کریدور اقتصادی چین-پاکستان از منظر جایگاه نوین چین در نظام بین­الملل است. نتایج نشان می دهد، مهم­ترین مزایای کریدور برای چین که می­تواند پیش­برنده سیاست خارجی چین در شرایط کنونی نظام بین­الملل باشد را می­توان در قالب گزاره­های چون، نقش کریدور اقتصادی به عنوان نماد بارز حضور فرامرزی چین، الزامات ایفای نقش یک قدرت بزرگ جهانی، کسب منافع اقتصادی و تقویت دامنه نفوذ چین از نفوذ ژئواکونومیک به ژئواستراتژیک، کمک به تعدیل نگرانی­های امنیتی چین و در نهایت پیشبرد الگوی اقتصادی نوین چین را بیان کرد.

کلیدواژه‌ها

• چین
• پاکستان
• کریدور اقتصادی
• قدرت بزرگ
• سیاست خارجی

مراجع

1. Asgarkhani, A., Ghahramnai, M.J.,Ghaderi Hajat, M.(2019). Geo-economic Analysis of China’s Foreign Policy. Geopolitics Quarterly,14(4),209-233.(In Persian). http://journal.iag.ir/article_82989_719cc3c928e127589fab5cf80e457a4e.pdf
2. Chaziza, M. (2016). China–Pakistan Relationship: A Game-changer for the Middle East?. May 27, 2016.Contemporary Review of the Middle East. http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/2347798916638209?journalCode=cmea
3. Haider, Z. (2005). Baluchis, Beijing, and Pakistan's Gwadar Port. Georgetown Journal of International Affairs. (Winter/Spring Version), 95-103.
4. Hussain, Z. (2017). The China-Pakistan Economic Corridor and the New Regional Geopolitics. IFRI.June2017.

3. Copeland, D.C.(2012). Realism and Neorealism in the Study of Regional Conflict. (49-74). In Paul, T.V. (2012). International Relations Theory and Regional Transformation.New York: Cambridge University Press.
4. Detsch, J.(2015). China’s Grand Plan for Pakistan’s Infrastructure. The Diplomat. Available at: https://thediplomat.com/2015/04/chinas-grand-plan-for-pakistans-infrastructure/
5. Gilpin, R.(1981). War and Change in International Politics. Cambridge: Cambridge. University Press.

8. Hussain, F. & Hussain, M. (2017). China- Pakistan Economic Corridor and Its Geopolitical Paradigms. IJSSHE. 1(2).
9. Idrees, Q.Q., Shapiee, R. & Ahamat, H. (2018). Energy Cost Saving and Economic Prospective of China Pakistan Economic Corridor. International Journal of Energy Economics and Policy. 8(6), 217-226.
10. Ikenberry, G.J., mastanduno, M., Wohlforth, W. (2009). Introduction:  Unipolarity, State behavior, and systemic Consequences. World Politics, 61(1), 1-27.
11. Jervis, R. (2006). The Remaking of a Unipolar World. The Washington Quarterly,29(3), 7-19.
12. Jin, K.(2014). China’s Two-Front Diplomacy; Go West and Leap East.The Diplomat, Available at: https://thediplomat.com/2014/09/chinas-two-front-diplomacy-go-west-and-leap-east/
13. Krauthammer, C. (2002/03). The Unipolar Moment Revisited.. The national Interest. 5-17.
14. Le, Hong H. (2013). Vietnam's Hedging Strategy against China since Normalization.Contemporary Southeast Asia, 35(3),333-368.
15. Lu, Sh. (2015). China-Pakistan Economic Corridor: A Flagship and Exemplary Project of “One Belt and One Road. Strategic studies, 34(5), 165-173.
    Mastanduno, M. (1997). Preserving the Unipolar Moment: Realist Theories and U.S. Grand Strategy after the Cold War. International Security, 21(4),49-88.
16. McDevitt, M. (2018). Great Power Competition in the Indian Ocean: The Past as Prologue?. CAN Analysis and Solutions, Occasional Paper Series.
17. Morrison,W.M.( 2017). China's Economic Rise: History, Theory, Trends, Challenges, and Implications for the United States. Congressional Research Service. RL33534
18. Naseem, N. (2014). Geopolitical Value of Gwader for the Region (Mainly for
    Pakistan, China and the Region). A Research Journal of South Asian Studies, 29(2), 519-530.
19. Pande, S. (2015). Sino-Pak Strategic Relationship: Implications for India. Scholar Warrior. Aurumn2015
20. Parviz, A. & Bawa, S. (2017). Sino-Pakistan Relationship, Changing South Asian Geopolitics and India's Post Obama Options. South Asia Research. 37 (2): 133-146.
21. Rachman, G. (2018). Easternization: Asia’s Rise and America’s Decline from Obama to Trump and Beyond.US:Other Press.
22. Rifaat, H. & Miani, T.S. (2016). The China-Pakistan Economic Corridor; Strategic Rationales, External Perspectives, and Challenges to Effective Implementation. Stimson Center.
23. Shivaji, K. (2016). "How Obama Revived U.S.-Indian Relations". National interest. Available at:http://nationalinterest.org/feature/how-obama-revived-us-indian-relations-16473?page=show
24. Siddiqui, H. (2019). India’s Concept of Indo-Pacific is Inclusive and Across Oceans. Ministry of External Affairs, Government of India. Available at: https://mea.gov.in/articles-in-indian-media.htm?dtl/32015/Indias_concept_of_IndoPacific_is_inclusive_and_across_oceans
25. Small, A. (2015). The China-Pakistan Axis: Asia's New Geopolitics. Oxford University Press.2015.
26. Su, P. & Kao, Y. (2015). Intensive Talks between Chinese and Pakistani Business Communities. BBC China, 2015-04-19. http://www.bbc.com/zhongwen/trad/world/2015/04/150419_china_pakistan_deals
27. Sun, W. (2016). Interview: The Progress of the China-Pakistan Economic Corridor Goes Well. Xinhua News, 2016-06-24. http://news.xinhuanet.com/world/2016-06/24/c_1119108622.htm
28. Syed M.H., Hamza A., Fatima A. & Suniya R. (2020). Economic Assessment of CPEC: The Case of a Power Project. (41-74). In Syed, Jawad & Yung-H.Y.(2020). China’s Belt and Road Initiative in a Global Context. Volume II: The China Pakistan Economic Corridor and its Implications for Business. Palgrave Macmillan Asian Business Series
29. Tessman, B.F. (2012). System Structure and State Strategy: Adding Hedging to the Menu. Security Studies. 21 (2), 192–231.
30. The Economist (2017) “Massive Chinese investment is a boon for Pakistan,” available at: https://www.economist.com/news/asia/21728619-china-pakistan-economic-corridor-project-carries-risks-massive-chinese-investment-boon
31. V.Pant, H. (2012). The Pakistan Thorn in China-India-U.S. Relations. The Washington Quarterly. 35:1, 83-95
32. ­ Walt, S.M. (2009). Alliances in a Unipolar World. World Politics, 61(1), 86-120.
33. Waltz, K. (1979). Theory of International Politics. Reading, Mass: Addison-Wesley
34. Waltz, K.N.(1993). The Emerging Structure of international Politics. International Security, 18(2), 44-79.
35. Wolf, S. (2018). The China-Pakistan Economic Corridor of the Belt and Road Initiative.Springer Nature Switzerland.
36. Yun, S. (2013). March West: China’s Response to the U.S Rebalancing. Brookings.edu. is available in:https://www.brookings.edu/.../march-west-chinas-response-to-the-u-s-rebalancing